Γράφει η Μαριάνθη Βάμβουρα

Αύριο Παρασκευή, στις 8 το βράδυ, το βιβλιοπωλείο «Χατζηδανιήλ» υποδέχεται τη συγγραφέα  Ισμήνη Μπάρακλη στο καφέ «Πανελλήνιον» στην προκυμαία (Π. Κουντουριώτου 13) για την παρουσίαση του νέου της βιβλίου «Σμύρνη. Κυνήγι μαγισσών» που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις «Ψυχογιός».                                                                                   

Την εκδήλωση θα πλαισιώσουν και θα μιλήσουν, η συγγραφέας και ο βραβευμένος δημοσιογράφος του ΑΠΕ-ΜΠΕ Στρατής Μπαλάσκας. Αποσπάσματα του βιβλίου θα αναγνώσει ο ηθοποιός Τάσος Νούσιας. 
Στο πλαίσιο της παρουσίασης, οι φίλοι αναγνώστες θα έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν με τη συγγραφέα, η οποία και  θα υπογράψει τα βιβλία της, κληρώνοντας και τα δώρα.

«Στους πρόσφυγες του χθες, του σήμερα, του αύριο, να 'ναι μπονάτσα το ταξίδι και το λιμάνι απάγκιο».

Με αυτή τη φράση και μία εικόνα από το θέατρο στην προκυμαία της Σμύρνης, υποδέχεται η συγγραφέας τους αναγνώστες της στο νέο ιστορικό-κοινωνικό μυθιστόρημα «Σμύρνη. Κυνήγι μαγισσών». Από το οπισθόφυλλο διαβάζουμε ότι αναπτύσσεται σε τρία τοπικά επίπεδα.

1922, Σμύρνη

Το κατατρεγμένο κορίτσι επιβιβάζεται στο πλοίο της σωτηρίας του, με προορισμό την Αμερική. Το μυστικό της θα γίνει ο ίσκιος που θα την ακολουθεί για μια ζωή. 

1989, Δημοτικό Κοιμητήριο Κυλλήνης

Τα φτυάρια παλεύουν με το σκληρό χώμα πάνω από ένα αζήτητο μνήμα. Ξαφνικά παγώνουν όλα. Η εκταφή ματαιώνεται. Το μνήμα θαρρείς πως αντιστέκεται, σαν να κρύβει μέσα του μια ολόκληρη ιστορία. Ζωντανή. Στοιχειωμένη. 

1993, Νέα Υόρκη

Το σημαδεμένο κορίτσι καταδύεται συχνά σε έναν αλλόκοτο εφιάλτη φωτιά κι αντάρα, ουρλιαχτά και ολολυγμοί, και μια γυναικεία φιγούρα να ζητά από εκείνη κάτι... Άραγε, τι; Ώσπου, μια παλιά φωτογραφία θα της γίνει εμμονή... ένα κυνήγι μαγισσών θα ξεκινήσει. 

Η συγγραφέας, Ισμήνη Χ. Μπάρακλη, κατάγεται από το Ναύπλιο. Φοίτησε στο St. George Commercial College και εργάστηκε επί σειρά ετών σε μεγάλη οικονομική εφημερίδα ως υπεύθυνη Εκδηλώσεων και Συνεδρίων. Είναι παντρεμένη και μητέρα ενός παιδιού. Από τις Εκδόσεις «ΨΥΧΟΓΙΟΣ» κυκλοφορούν τα μυθιστορήματα «Το μυστικό της πεταλούδας» και «Σμύρνη. Κυνήγι μαγισσών». Η παρουσία της στον βιβλιογραφικό κόσμο περιλαμβάνει έργα για παιδιά και ενήλικες.

Από τις εκδόσεις «Μίνωας» κυκλοφορούν και τα βιβλία της «Από τα Gucci στο... ταγάρι», «Λικέρ τριαντάφυλλο», «Το ημερολόγιο ενός κακομαθημένου 1» (παιδικό μυθιστόρημα), «Το ημερολόγιο ενός κακομαθημένου 2» (παιδικό μυθιστόρημα), «Το ημερολόγιο ενός κακομαθημένου 3» (παιδικό μυθιστόρημα).

«Φωτιά, φωτιά...» γρύλιζε, με τα πόδια καρφωμένα στο έδαφος, συνεπαρμένη από το πύρινο θέαμα που την είχε μαγνητίσει. Μαρμαρωμένη εκεί, καταμεσής μιας κόλασης από ουρλιαχτά και σπαραγμούς, μπροστά από μια εκκλησία τυλιγμένη σε πύρινες γλώσσες. Ώσπου πρόβαλε πάλι εκείνη, η ίδια γερόντισσα, με τα μπαμπακιασμένα, αφράτα μαλλιά κάτω από ένα μαύρο, ξέμπλεκο τσεμπέρι... Έβαλε το χέρι στην τσέπη, όπως κάθε φορά, σαν κάτι να ήθελε να της δώσει. Το κορίτσι τρόμαξε. Τινάχτηκε προς τα πίσω κι άρχισε να τρέχει αλαφιασμένο να κρυφτεί, να ξεφύγει από εκείνη. Προσπερνούσε χαλάσματα και πεσμένα ανθρώπινα κουβάρια που έμοιαζαν πελεκημένα δέντρα. Σε όλα τα όνειρά της, όταν φανερωνόταν εκείνη, η Ειρήνη το' βαζε στα πόδια. Τη φόβιζαν τα πονεμένα μάτια της. Φοβόταν μην πονέσει κι εκείνη απ' τον σπαραγμό τους. Όχι, δεν ήθελε άλλο να πονέσει. Οπισθοχωρούσε, προσπαθώντας να ξεφύγει από το ίδιο το όνειρο που έμοιαζε πιο πολύ με εφιάλτη. Ίσως να τη στοίχειωνε ακόμα μια κουβέντα της μάνας της όταν ήταν παιδί... «μην πάρεις ποτέ από όνειρο πράγμα, δε θα είναι για καλό». Μα τώρα η Ειρήνη κοντοστάθηκε. Πρώτη φορά βρήκε το θάρρος. Και η γερόντισσα έβαλε το χέρι στην τσέπη δίχως να χάσει χρόνο κι έπειτα άπλωσε τα ρυτιδιασμένα της δάχτυλα, παπουδιασμένα θαρρείς από πολλά νερά, πάνω στα χείλη της με γρήγορες κινήσεις και στύλωσε τα γέρικα μάτια πάνω της, ώσπου φανερώθηκαν δυο καστανά, ολοζώντανα μύγδαλα... «Για να συγχωρέσεις», της είπε και της απόθεσε εκεί επάνω ένα σπυρί... Να συγχωρέσω ποιον; σκέφτηκε το κορίτσι κι έκανε ένα βήμα πίσω. Έφερε το χέρι στο στόμα να αγγίξει το ξένο σώμα που σφηνώθηκε ξαφνικά ανάμεσα στα χείλη της. Τι να' ναι αυτό που της ακούμπησε εκεί με τόση ευλάβεια; Γιατί την παραμονεύει κάθε φορά στα όνειρά της; Τι να ζητά από εκείνη;».

Είναι οι πρώτες σειρές που διαβάζει ο αναγνώστης και αντιλαμβάνεται πως η συγγραφέας ξέρει να τον κερδίζει. Ξέρει να μιλά με συναίσθημα που δίνει ζεστασιά στις λέξεις και να βγάζει συγκινήσεις, νοήματα, προοπτικές σκέψης, συλλογισμού και συνειρμών. Αυτή τη συγγραφέα λοιπόν, την Ισμήνη Μπάρακλη προσκάλεσε το βιβλιοπωλείο «Χατζηδανιήλ» στην πόλη της Μυτιλήνης, για να δώσει την ευκαιρία μιας ακόμη ποιοτικής εκδήλωσης στα πολιτισμικά και πνευματικά δρώμενα του τόπου μέσα από διαλογισμούς, συζητήσεις και αναζητήσεις.

Μ' αυτή τη συγγραφέα είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε, για το αναγνωστικό κοινό του «Δημοκράτη», σε μία συνέντευξη πριν από τη συνάντηση, με αφορμή το νέο της βιβλίο «Σμύρνη. Κυνήγι μαγισσών».

-Κυρία Μπάρακλη, δεδομένου ότι ο γραπτός λόγος είναι τρόπος έκφρασης, θα θέλατε να μας αποκαλύψετε πώς προέκυψε η συγγραφή για εσάς; Ποιο ήταν το έναυσμα που σας οδήγησε σε αυτόν τον τρόπο έκφρασης;

Η γραφή ήρθε στη ζωή μου αυθόρμητα, χωρίς καμία επιδίωξη. Σαν ένα δώρο ζωής. Η δημιουργία ενός βιβλίου, είναι μια κατάθεση ψυχής. Εκφράζει μια εσωτερική ανάγκη, ολοκληρώνεται από μια εξωτερική δύναμη. Για τον κάθε ένα από μας, η γραφή είναι κάτι διαφορετικό. Ίσως τελικά να είναι μόνο ένας τρόπος έκφρασης, αρκεί να θες να εκφράσεις ανώτερα στοιχεία του εαυτού σου, τα ιδεατά, αφού πρώτα τα εντοπίσεις, τα αναγνωρίσεις και τα φέρεις στην επιφάνεια της ύπαρξής σου.

-Ποιο ήταν το κίνητρο που σας «έβαλε την πένα στο χέρι» για να γράψετε  το νέο σας μυθιστόρημα «Σμύρνη. Κυνήγι μαγισσών»;

Η ιστορία της Σμύρνης, της Κάτω Παναγιάς και των ανθρώπων της, είναι η ιστορία των προγόνων μου. Κατωπαναγιούσης ο παππούς μου από την πλευρά της μητέρας μου. Η αδερφή του, η Αργυρώ, το πρόσωπο που μου ενέπνευσε την ιστορία αυτή, θα βρεθεί από τη φλεγόμενη προκυμαία της Σμύρνης στην Αμερική, για να χτίσει από τις στάχτες πάλι τη ζωή της. Το βιβλίο αυτό είναι ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο, ανάμεσα σε δύο εποχές και  δύο ηπείρους. Δύο ιστορίες λοιπόν, μια πρόσφατη που εξελίσσεται στη Νέα Υόρκη του 1993 και μια προγενέστερη της Σμύρνης του 1922, θα μπλεχτούν με έναν μυστήριο τρόπο, με αφορμή έναν εφιάλτη που καταδύεται συχνά η ηρωίδα.

-Σμύρνη, κυνήγι, μάγισσες... λέξεις του τίτλου που προϊδεάζουν τον αναγνώστη και εξάπτουν την φαντασία του. Για τι είδους μάγισσες μιλάμε;

Το κυνήγι μαγισσών ξεκινά από την Ειρήνη, στη σύγχρονη ιστορία και την εμμονή της να διαλευκάνει έναν επίμονο εφιάλτη, μιας γερόντισσας που στοιχειώνει τα όνειρά της ζητώντας από εκείνη βοήθεια. Ίσως πάλι, όλα να ξεκινούν λίγα χρόνια νωρίτερα, με την εκταφή ενός αζήτητου μνήματος. Κι όσο το κουβάρι της ιστορίας ξετυλίγεται, το κυνήγι μαγισσών μεταφέρεται, αλλάζοντας διάσταση, και ίσως εκεί, να αφορά όλους μας, να γίνεται δικό μας, να έχει να κάνει με το κυνήγι του ανώτερου εαυτού μας.  

-Όταν γράφετε, πέρα από την αναγνωσιμότητα, τι άλλο επιδιώκετε από τους αναγνώστες σας;

Πιστεύω πως τούτη η τέχνη, είναι τέχνη μεγάλης ευθύνης που εξαργυρώνεται στην καρδιά του αναγνώστη σε γραμμάτια σεβασμού. Λογοτεχνία είναι να τρυπώνεις λάθρα στον ύπνο του άλλου και να γίνεσαι όνειρο. Κι αν είναι έτσι, αν το βιβλίο εισβάλει στο συνειδητό ή το ασυνείδητο του αναγνώστη, οφείλεις σε εκείνον σεβασμό, προσδοκάς να επιφέρεις ουσιαστικό προβληματισμό, εξύψωση καρδιάς και νου. Επιθυμείς το όνειρο αυτό να είναι καρποφόρο, να τον ξυπνήσει γαληνεμένο, να διεγείρει φωτεινά συναισθήματα, αφήνοντας τη σφραγίδα του στον χρόνο και, ίσως ακόμα, μέσα στο όνειρο αυτό, κατορθώσει να ανακαλύψει δικά του μονοπάτια στο προσωπικό του ταξίδι... Και αυτή θαρρώ πως πρέπει να είναι η σκοπιμότητα της λογοτεχνίας· η ημέρευση και η ανάταση της ψυχής.

-Με την ολοκλήρωση της συγγραφής του νέου σας βιβλίου νιώσατε ότι προσεγγίσατε κάποιο στόχο σχετικά με το θέμα του;

Ένιωσα πως ίσως όλη αυτή η ιστορία να γράφτηκε τελικά για ένα ανθρώπινο χούι, μια εμμονή, όχι εκείνη της Ειρήνης, για τη διερεύνηση ενός επίμονου εφιάλτη, αλλά τη δική μας εμμονή, το δικό μας κυνήγι μαγισσών, το ακατάβλητο... Να κρίνουμε χωρίς αγάπη, ποτέ, όμως, τον εαυτό μας.         

-Όπως διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο, το βιβλίο σας βασίζεται και σε πραγματικά γεγονότα. Τα γεγονότα αυτά πόσο βαθιά χάραξαν και άφησαν ίχνη στο νου και την ψυχή σας;

Η Σμύρνη έχει μια δική της κλίμακα συναισθημάτων, που το ανάστημά τους είναι τέτοιο, ώστε ξεπερνά τη συγκίνηση. Προκαλεί δέος. Οι χαμένες πατρίδες, είναι οι μνήμες μας, η ίδια η ιστορία μας, ίχνη που δεν θα σβήσουν ποτέ. Το βιβλίο μου «Σμύρνη- Κυνήγι Μαγισσών» είναι ένας ύμνος στη ζωή, με φόντο τη Σμύρνη και επίκεντρο τον άνθρωπο. Ωστόσο, η πρόθεση του μυθιστορήματος, δεν είναι να αναπαραγάγει την ιστορία της μικρασιατικής καταστροφής. Πρωταγωνιστές σε τούτη την ιστορία, είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι, εμείς, οι πράξεις μας, οι μοιραίοι ίσκιοι που κουβαλάμε στο πλάι μας.

-Όταν γράψατε την τελευταία λέξη του μυθιστορήματός σας, κατά πόσο σβήστηκαν αυτά τα ίχνη-σημάδια;

Τίποτα δεν χάνεται. Όλα είναι καταγεγραμμένα στην ιστορία της ψυχής μας, στο υποσυνείδητό μας. Ένας πλούτος γνώσεων. Και αν η γνώση αυτή αξιολογηθεί σωστά, είναι σπουδαία παρακαταθήκη για εμάς τους μεταγενέστερους.

-Ως αναγνώστης κατά πόσο επεξεργάζεστε τις προσλαμβάνουσες από άλλους συγγραφείς και κατά πόσο αυτές θεωρείτε ότι μπορεί να έχουν επηρεάσει τη δική σας γραφή;

Επεξεργαζόμαστε τα πάντα, άλλοτε συνειδητά, κι άλλοτε ασυνείδητα. Όλα αφήνουν το κατακάθι τους μέσα μας, επιδρούν και διαμορφώνουν στοιχεία του εαυτού μας. Αρκεί να συμβαίνει με αισθητική αντίληψη και κριτική σκέψη.

-Καλομοίρα, Μαρία, Ειρήνη, τρεις γυναίκες, τρεις γενιές... Ποια από τις τρεις είχε να σας πει περισσότερα και να σας κάνει να ταυτιστείτε μαζί της κατά τη διάρκεια της συγγραφής;

Κάθε ήρωας του βιβλίου ήταν για μένα ένα μάθημα ζωής. Και με τις τρεις γυναίκες ταυτίστηκα, αλληλεπίδρασα, συναισθάνθηκα το φορτίο τους. Ωστόσο, θα επέλεγα της Ειρήνης, που μέσα από αυτή τη διαδρομή, κατορθώνει να τραβήξει τον εαυτό της από τη βαρυχειμωνιά, καθώς η ζωή της έμοιαζε με έναν βαρύ, ατελείωτο χειμώνα και θα τον οδηγήσει σε μια υπέροχη, καρποφόρα άνοιξη για την ίδια της την ύπαρξη.

-Σμύρνη, Νέα Υόρκη, Ελλάδα, τόποι που ξετυλίγουν το νήμα της μυθιστοριογραφής. Οι μεγάλες αποστάσεις εξομαλύνουν καταστάσεις ή στοιχειώνουν και περιπλέκουν το μυστήριο;

Και τα δυο θα συμβούν στην ιστορία. Ο χρόνος άλλες φορές κυλά κρατώντας μέσα του μυστικά, που ίσως να στοίχειωσαν ζωές, κι άλλοτε πάλι, όταν θα έρθει η κατάλληλη στιγμή, το πλήρωμα του χρόνου, η  αλήθεια θα λάμψει, σαν μια φυσική και αναπόδραστη συνθήκη, ανεξαρτήτου τόπου, χρόνου, απόστασης. Είναι η ιερή στιγμή της κάθαρσης.

-Λίγες ώρες πριν τη συνάντησή σας με το φίλο αναγνωστικό κοινό της Μυτιλήνης, ποιες σκέψεις κάνετε;

Χαίρομαι πολύ που θα βρεθώ στη Μυτιλήνη, ένα νησί με ιστορία,  ευαισθησία και σεβασμό στον άνθρωπο, με ανθρώπους που κουβαλούν όλα αυτά τα χρόνια τη Σμύρνη στην καρδιά τους ζωντανή. Και μέσα από τούτες τις γραμμές θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά το Σύλλογο Μικρασιατών της Σκάλας Λουτρών «Το Δελφίνι», καθώς και το Βιβλιοπωλείο «Χατζηδανιήλ» για την πρόσκλησή τους, ώστε να βρεθούμε την Παρασκευή στο καφέ «Πανελλήνιον» να γνωριστούμε, να αλληλεπιδράσουμε και να μιλήσουμε για το τελευταίο μου βιβλίο «Σμύρνη Κυνήγι Μαγισσών» και όλα όσα ποθεί η καρδιά μας.

Ο ζεστός και αναλυτικός λόγος της συγγραφέα δίνει τη βεβαιότητα του καλοτάξιδου στο νέο της βιβλίο και της περιδιάβασης σε χρόνους και τόπους με αρώματα νοσταλγίας, μυστηρίου, δρόμους της ζωής αξόδευτους ακόμα...

vamvouramar@gmail.com