«Όσοι αγαπιούνται»

Της Victoria Hislop

Εκδόσεις «Ψυχογιός»

Τιμή :18,80 ευρώ

Κυκλοφορεί στις 24 τρεχ.

ΑΘΗΝΑ, 1941.

Στην κατοχική Ελλάδα, η δεκαπεντάχρονη Θέμις βλέπει την οικογένειά της να ταλανίζεται από βαθιές πολιτικές διαφορές. Και το χάσμα ανάμεσα σ' αυτούς που αγαπά βαθαίνει, όσο η χώρα βυθίζεται στην ανέχεια. Καθώς η δυστυχία μεγαλώνει γύρω της, και φίλοι της χάνονται από τον μεγάλο λιμό, η Θέμις μπαίνει στην Αντίσταση.

Στον Εμφύλιο που ακολουθεί μετά την Απελευθέρωση, η Θέμις θα ενταχθεί στον Δημοκρατικό Στρατό, όπου θα βιώσει τον έρωτα, το μίσος και τον παραλογισμό του αδελφοκτόνου πολέμου. Ύστερα, θα έρθει η εξορία, στη Μακρόνησο και στο Τρίκερι. Μια άλλη κρατούμενη θα σταθεί στο πλευρό της στις κακουχίες, και οι ζωές τους θα δεθούν με τρόπο απρόβλεπτο. Ώσπου, κάποια στιγμή, η Θέμις θα πρέπει να διαλέξει ανάμεσα στα πιστεύω της και στη λαχτάρα της να ζήσει...

Χρόνια μετά, καθώς αναστοχάζεται το παρελθόν της, η Θέμις συνειδητοποιεί ότι το προσωπικό και το πολιτικό, η δική της περιπέτεια και η περιπέτεια της πατρίδας της, είναι άρρηκτα δεμένα. Κι ότι μπορεί κάποιες πληγές να επουλώνονται, αλλά κάποιες άλλες γίνονται πιο βαθιές στο πέρασμα του χρόνου.

«Τα χρώματα της πυρκαγιάς»

Του Πιερ Λεμέτρ

Εκδόσεις «Μινώας»

Τιμή: 19,99 ευρώ

O τραπεζίτης Μαρσέλ Περικούρ πεθαίνει επτά χρόνια μετά την

τραγική αυτοκτονία του γιου του, Εντουάρ. Η κόρη του, Μαντλέν, αναλαμβάνει τα ηνία της οικονομικής αυτοκρατορίας που

δημιούργησε ο πατέρας της, σε μια εποχή που οι γυναίκες δεν έχουν

καν το δικαίωμα να υπογράφουν επιταγές. Η μοίρα, όμως, έχει άλλα

σχέδια. Μια αναπάντεχη και τραγική χειρονομία θα αλλάξει για πάντα τη ζωή της Μαντλέν και του επτάχρονου γιου της, Πολ.

Με τον πρώην σύζυγό της στη φυλακή εξαιτίας ενός τεράστιου ηθικού και οικονομικού σκανδάλου, η Μαντλέν θα βρεθεί αντιμέτωπη με τη μοχθηρία και την απληστία των ανθρώπων, τη σκληρότητα της εποχής της και τη διαφθορά του στενού της περιβάλλοντος. Πόση δύναμη θα χρειαστεί για να αντεπεξέλθει στον αμείλικτο κόσμο που την περιβάλλει;

Μπροστά σε όλες τις ανυπέρβλητες δυσκολίες, η Μαντλέν θα πρέπει να ξεδιπλώσει αποθέματα εξυπνάδας και ενεργητικότητας για να επιβιώσει και να ξαναφτιάξει τη ζωή της. Προσπάθεια διπλά δύσκολη σε μια Γαλλία που παρατηρεί ανίσχυρη τα χρώματα της πυρκαγιάς που θα ανάψει σε λίγα χρόνια η άνοδος του φασισμού και θα ρημάξει όλη την Ευρώπη.

Τα Χρώματα της πυρκαγιάς είναι ο δεύτερος τόμος μιας τριλογίας που άρχισε με το Καλή αντάμωση εκεί ψηλά (βραβείο Goncourt 2013), ο οποίος μπορεί να διαβαστεί και ανεξάρτητα. Ο αναγνώστης θα απολαύσει και εδώ το καταπληκτικό ταλέντο και τη μαστοριά του Πιερ Λεμέτρ στην

ανασύνθεση της τοιχογραφίας της εποχής του μεσοπολέμου.

«Τιράντες με πείσμα»

Του Μερκούριου Αυτζή

Εκδόσεις «Ψυχογιός»

Τιμή: 12,20 ευρώ

Ξημερώματα 21ης Απριλίου 1967...

Τα τανκς παρελαύνουν στην Αθήνα. Η δικτατορία των συνταγματαρχών γράφει τη δική της μελανή ιστορία.

Την ίδια ώρα, στον ιστορικό Τύμβο του Μαραθώνα, η 13χρονη Αγγελική με την παρέα της μιμούνται τους αρχαίους Μαραθωνομάχους, ιδρύουν τις Τιράντες με Πείσμα και οργανώνουν τη δική τους αντίσταση...

«Ορκίζομαι ότι θα είμαι πιστός στην ομάδα μας για πάντα... να έχω πείσμα εναντίον όσων αρπάζουν την ελευθερία μου και την ελευθερία της πατρίδας...».

Ο όρκος τους, ανάλογος με εκείνον της Φιλικής Εταιρείας, είναι μόνο η αρχή. Με πείσμα κι έμπνευση, έχοντας σύμμαχό τους έναν φοιτητή, έναν Ιταλό συγγραφέα και έναν γάιδαρο, θα περιλούσουν τον δικτάτορα τέως Εύζωνα με αχυρο-πουπουλένιες μπάλες μελιού, θα παίξουν κρυφτούλι με τον τρελάρα τον χωροφύλακα και τους αστυνομικούς, θα πάρουν πίσω τα βιβλία τους απ' τον παπά Ισίδωρο και θα φέρουν τα πάνω κάτω στον παραθαλάσσιο οικισμό.

Ένα ιστορικό μυθιστόρημα που περιγράφει με χιούμορ και αμεσότητα τα γεγονότα από τις πρώτες μέρες της δικτατορίας μέχρι και την εισβολή των τανκς στο Πολυτεχνείο...

«Το εργαστήριο με τις κούκλες»

Της Ελίζαμπεθ Μακνίλ

Μετάφραση: Μιχάλης Μακρόπουλος

Εκδόσεις «Ψυχογιός»

Τιμή: 16,60 ευρώ

Λονδίνο, 1850. Η πόλη ετοιμάζεται για τη Μεγάλη Έκθεση, και τα πλήθη συρρέουν στο Χάιντ Παρκ για να παρακολουθήσουν την ανέγερση του εντυπωσιακού κτιρίου που θα τη φιλοξενήσει. Ανάμεσά τους, η όμορφη, γεμάτη όνειρα Άιρις, και ο Σίλας, ο παράξενος, μονήρης συλλέκτης. Για την Άιρις, η συνάντησή τους είναι μια ασήμαντη στιγμή που ξεχνά αμέσως. Για τον Σίλας, ένα γεγονός που του αλλάζει τη ζωή.

Ο Σίλας δεν είναι ο μόνος που προσέχει την ομορφιά της Άιρις. Ο Λούις Φροστ, ένας νεαρός ζωγράφος από τον κύκλο του Προραφαηλιτών, της ζητά να ποζάρει για έναν πίνακά του. Εκείνη δέχεται με έναν όρο: να τη μάθει να ζωγραφίζει. Και ένας καινούργιος κόσμος γεμάτος υποσχέσεις ανοίγεται μπροστά της...

Όμως, ο Σίλας καιροφυλακτεί. Η σκέψη της Άιρις τον στοιχειώνει από τη μέρα που συναντήθηκαν και το πάθος του γίνεται ολοένα και πιο σκοτεινό.

Η συναρπαστική, αγωνιώδης ιστορία μιας γυναίκας που διεκδικεί την ελευθερία και το δικαίωμα στη δημιουργία ενάντια στις κοινωνικές προκαταλήψεις, κι ενός άντρα που με την αρρωστημένη εμμονή του, απειλεί να την καταστρέψει για πάντα.

-- - - - - - - ----- - - -

Ο Εκκλησιαστικός Κώδικας της Λαφιώνας Λέσβου

                                                          Του Στρατή Αγγελόγλου

«Με τη μικρή ιστορία του χωριού της Λαφιώνας, ασχολούμαι από την ηλικία των γυμνασιακών μου χρόνων, από διαφέρον και αγάπη στις ανθρώπινες ιστορίες, το παρελθόν της ιδιαίτερης  πατρίδας όπως και του νησιού», γράφει ο Στρατής Αγγελόγλου, θεολόγος καθηγητής, στον πρόλογο του πολύ σημαντικού του βιβλίου «Ο Εκκλησιαστικός Κώδικας της Λαφιώνας», που κυκλοφόρησε το περασμένο καλοκαίρι από τις Εκδόσεις  «Μύθος».

Δεν είναι, όμως, μικρή η ιστορία της Λαφιώνας όπως ξεδιπλώνεται με απλό, γλαφυρό, διεισδυτικό και ιδιαίτερα συναισθηματικό τρόπο με την πένα ενός λεπτολόγου και ικανού μελετητή-στοχαστή εκπαιδευτικού. Δεν τη βλέπουμε μικρή όπως την αναδεικνύει, ο κ. Αγγελόγλου, μέσα από τον Εκκλησιαστικό Κώδικα, τα Αρχεία της Κοινότητας μετά το 1919, τις μαρτυρίες και το άλλο πρωτογενές αρχειακό υλικό. Μεγάλη είναι η ιστορία της Λαφιώνας και το βιβλίο αντίσταση στη λήθη.

         Σημαντικές πηγές για τα χρόνια της Τουρκοκρατίας οι κώδικες των μοναστηριών και των εκκλησιών. Λίγα είναι τα χωριά στην Επαρχία Μηθύμνης που έχουν εκκλησιαστικούς κώδικες με διαθήκες, προικοσύμφωνα αρραβώνων και γάμων, δωρεών, οικονομικών διαχειρίσεων, με στοιχεία για την εκπαίδευση και τη θρησκεία, τη φορολογία, με περιγραφές γεγονότων και καταστάσεων, στοιχεία από τις επισκέψεις των μητροπολιτών κ.λ.π. Και είναι «ευτύχημα» που βρέθηκε και στη Λαφιώνα τέτοιος κώδικας. Το σημαντικό, όμως, εδώ, στη Λαφιώνα, είναι ότι έπεσε σε χέρια επιστήμονα, σοβαρού, ικανού και υπεύθυνου ερευνητή. Το γράφω αυτό γιατί στο χωριό μου (Σκαλοχώρι) βάφτισαν Κώδικα της Εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου ένα προσωπικό ημερολόγιο.

         Το βιβλίο του κ. Αγγελόγλου χωρίζεται σε πέντε κεφάλαια (μέρη), περιλαμβάνει παράρτημα και cd.   

         Στο πρώτο μέρος ασχολείται με «τις παλαιότερες μαρτυρίες για τη Λαφιώνα», όπως αναφέρονται στον οθωμανικό κώδικα του 1548, το βιβλίο του μητροπολίτη Γαβριήλ Σουμαρούπα, στον κώδικα του Αγίου Παντελεήμονα Μολύβου, σε διάφορα άλλα έγγραφα και σε σκόρπιες αναφορές για τη Λαφιώνα.

         Στο δεύτερο μέρος περιλαμβάνει στοιχεία που αντλεί από τον «Εκκλησιαστικό Κώδικα» και αναφέρονται στην αυτοδιοίκηση, τους ιερείς, τους δασκάλους, στα διδακτήρια, σε διάφορους θεσμούς, καταστάσεις, έθιμα και διαθήκες.

Στο τρίτο μέρος αναφέρεται στα «ονόματα της Λαφιώνας», σε ανθρωπωνύμια, τοπωνύμια, οθωμανικά τοπωνύμια.

         Στην τέταρτη ενότητα υπάρχουν στοιχεία του χωριού από τις αρχές του 20ου αιώνα και μετά. Μεταξύ άλλων, στοιχεία για τα γεγονότα της απελευθέρωσης, της δικτατορίας του Μεταξά, της Γερμανικής Κατοχής, του ΕΑΜ, στοιχεία για τις απογραφές και τα κοινοτικά συμβούλια μέχρι το 1949, στοιχεία «γενεαλογιών κατά οικογένεια» που φθάνουν μέχρι 4η και 5η γενεά.

         Στο πέμπτο, και τελευταίο μέρος αναφέρεται στους λατρευτικούς χώρους του χωριού (προσκυνήματα). Τεκμηριωμένος λόγος για τον Άγιο Αλέξανδρο. Πρέπει, όμως, να ήταν ο πρώτος επίσκοπος Μηθύμνης.

         Το βιβλίο κλείνει με αναλυτικούς πίνακες των διαφόρων πράξεων που περιλαμβάνονται στον Εκκλησιαστικό Κώδικα, με πίνακες Λαφιωνιατών της Μυτιλήνης, της Αθήνας και αποδήμων από το 1938 (Αυστραλία, Αμερική, Γερμανία κ.λ.π.).

         Η εργασία, πέρα από το cd, περιλαμβάνει πλούσιο φωτογραφικό-αρχειακό υλικό, έχει εξαιρετικό σχεδιασμό, άριστη σελιδοποίηση και καλαίσθητη εκτύπωση.

         Αξίζουν συγχαρητήρια στον κ. Αγγελόγλου γιατί με την εργασία του αυτή ανέδειξε τον πλούτο του χωριού του, συνέβαλε στο να γνωρίσουμε την ξεχασμένη, μέχρι σήμερα, Λαφιώνα, αλλά και πρόσφερε πολλά στην τοπική ιστορία της Λέσβου.

         Χατζηλίας Δημήτριος

Εκπαιδευτικός-Πολιτικός Επιστήμων

-Νομικός

 -- - - -- - --

Η περιπέτεια μιας μετάφρασης

Πριν μερικά χρόνια, ο γιος τού φίλου μου Βάσου Καραμάνου, Γιώργος, μου εμπιστεύθηκε έναν φάκελο που περιείχε τη μετάφραση της ποιητικής συλλογής του Μπωντλαίρ, «Άνθη του Κακού», από τον Αντώνη Πρωτοπάτση. Τον «τακτοποίησα» στα συρτάρια τού γραφείου μου, μαζί με άλλους φακέλους, κι όπως συμβαίνει συχνά ξεχάστηκε.

Τον ανακάλυψα πρόσφατα κι αμέσως σκέφτηκα πώς θα μπορούσε αυτό το πολύτιμο υλικό να αξιοποιηθεί και να γίνει κτήμα των πολλών. Έτσι άρχισα την εκ νέου δακτυλογράφησή του, καθώς το κείμενο αυτό ήταν ήδη δακτυλογραφημένο από τον ίδιο τον μεταφραστή. Ίσως αυτή η λεπτομέρεια να ήταν και η σωτήρια πράξη για τη διαφύλαξη της μετάφρασης, αφού ένα αντίγραφό της χαρίστηκε στον συγγενή και φίλο του Τάκη Σιφναίο, ο οποίος ευλαβικά το φύλαξε όλα αυτά τα χρόνια, ώστε εμείς σήμερα να το έχουμε ζωντανό στα χέρια μας.

Ο Πρωτοπάτσης γνώρισε τον ποιητή, όταν ήταν ακόμη έφηβος. Τότε επιχειρεί και τις πρώτες του μεταφράσεις. Ο ίδιος γράφει: «Οι πρώτες μου δοκιμές να μεταφράσω τον Μπωντλαίρ είναι του 1913. Το πρώτο μου δημοσιευμένο μετάφρασμα του 1915. Δεν ήμουν ακόμα είκοσι χρονώ». Αυτή του η ενασχόληση με τον ποιητή, ουσιαστικά αρχίζει όταν εγκαταστάθηκε στο Παρίσι και συνεχίζεται μέχρι την επιστροφή του, το 1939, στη Μυτιλήνη. Έχει ήδη ολοκληρώσει τη μετάφραση των «Ανθών του Κακού» στο σύνολό τους. Άγνωστο, όμως, γιατί δεν προχώρησε τότε στην έκδοσή τους. Παρά ταύτα, όταν πια βρίσκεται στη Μυτιλήνη, τον Γενάρη του 1944, εκδίδει στα Τυπογραφεία του Ταχυδρόμου μέρος των ποιημάτων των «Ανθών του Κακού», με τίτλο «Πενήντα από τα περίφημα άνθη του κακού» του Charles Baudelaire μεταφρασμένα από τον Αντώνη Πρωτοπάτση». Δεν θα προλάβει, όμως, να δει τυπωμένη τη συνολική μετάφρασή τους. Πεθαίνει στην Αθήνα το 1947 σε ηλικία μόλις πενήντα χρονών.

Πηγαίνοντας λίγο πιο πίσω, ο Φοίβος Ανατολέας, στη φιλολογική στήλη τής εφημερίδας των Λεσβίων, με αφορμή το αφιέρωμα που κάνει στον ποιητή, δημοσιεύοντας και δύο του ποιήματα, σε μετάφραση Πρωτοπάτση, στις 18 Μαΐου 1940, θα γράψει για τον Πρωτοπάτση: «Χρόνια τώρα καταγίνεται ο κ. Πρωτοπάτσης, στοχαστικά, εντατικά με την τραγική μεγαλοφυΐα του ποιητή, που αναστάτωσε την αισθαντικότητά μας. Έχει μεταφράσει όλα ανεξαιρέτως τα Λουλούδια του Κακού, και παράλληλα με τον μεταφραστικόν αυτόν άθλον, έχει έτοιμη ογκώδη εργασία γύρω στη ζωή και στο έργο του Μπωντλαίρ»...                                                                                

...Με τούτη εδώ την έκδοση των «Ανθών του Κακού» σε μετάφραση του Αντώνη Πρωτοπάτση, πέρα από την οφειλόμενη τιμή στο πρόσωπό του, γίνεται και ευρύτερα γνωστή η μεταφραστική του δουλειά πάνω στο έργο τού σπουδαίου Γάλλου ποιητή.

Θα ήθελα να επισημάνω ότι κατά τη μεταφορά από το πρωτότυπο δακτυλογραφημένο κείμενο τηρήθηκε η ορθογραφία, η σύνταξη και η γραμματική που χρησιμοποιεί ο Αντώνης Πρωτοπάτσης, ώστε να διατηρηθεί και να μεταφερθεί το ύφος τού μεταφραστή εις το ακέραιο, καθώς πρόκειται για καταγραφή εν είδει ντοκουμέντου μίας μεταφραστικής εργασίας, η οποία δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα γνωστή στο αναγνωστικό κοινό.

                                                                               Γ. Μπουρνούς