Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Πολλές είναι οι χώρες πλέον σε διεθνές επίπεδο που χρειάζονται εδώ και χρόνια οικονομική βοήθεια που δεν τους χορηγείται πάντα, χώρες στις οποίες είτε μαίνεται εμφύλια σύρραξη και μακροχρόνιος πόλεμος, είτε δεν υπάρχει καν η δυνατότητα οικονομικής σταθερότητας  για πολλούς και διάφορους λόγους που δεν μπορούν επί του παρόντος να αναλυθούν.

Σε αυτές τις χώρες υπάρχει αφενός σοβαρή επισιτιστική κρίση και αφετέρου οι κυβερνήσεις τους είτε δεν θέλουν είτε δεν μπορούν να βγάλουν τους πολίτες από την οδυνηρή αυτή θέση. Η κατάσταση είναι ούτως ή άλλως περίπλοκη και σαφέστατα χρονίζει.

Σημαντικό ρόλο βέβαια, σ' αυτό έχει παίξει και η απροθυμία των ανεπτυγμένων χωρών να συνδράμουν αποτελεσματικά στην οικονομική ανόρθωση των χωρών αυτών. Συν του γεγονότος ότι παρά τις προσπάθειες πολλών ΜΚΟ, το τοπίο παραμένει ζοφερό κυρίως λόγω της εξακολουθητικής παραμέλησης των πολιτών των εν λόγω χωρών.

Εντούτοις, μέσα σε όλη αυτή την κατάσταση συμβαίνουν και κάποια καλά πράγματα που πρέπει να επισημαίνονται ή να μνημονεύονται, παρά το γεγονός ότι θα μπορούσαν να γίνουν πολύ περισσότερα. 

Ας δούμε εν προκειμένω ποια είναι η στρατηγική της ΕΕ για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στις χώρες αυτές και τι ποσά πρόκειται να διατεθούν εντός του 2022.

Με την ελπίδα τα ποσά αυτά να λειτουργήσουν ως μία τρόπον τινά τονωτική ένεση για τους λαούς που βρίσκονται εδώ και χρόνια σε μεγάλη επισιτιστική, αλλά και γενικότερα ανθρωπιστική κρίση.

Team Europe

Πράγματι λοιπόν, η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια από το 1992 σε περισσότερες από 110 χώρες, προσεγγίζοντας εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο κάθε χρόνο. Η βοήθεια αυτή σαφώς δεν επιλύει συνολικά το πρόβλημα, εντούτοις, όμως, είναι κάτι.

Η βοήθεια της ΕΕ παρέχεται, όπως επισημαίνεται από την ίδια την ΕΕ, αυστηρά μέσω οργανώσεων ανθρωπιστικών εταίρων, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών του ΟΗΕ, των ΜΚΟ και τον Ερυθρό Σταυρό, που έχουν υπογράψει συμφωνίες εταιρικής σχέσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η ΕΕ παρακολουθεί στενά τη χρήση και κατανομή των κονδυλίων της μέσω του παγκόσμιου δικτύου ανθρωπιστικών εμπειρογνωμόνων της και έχει ορίσει αυστηρούς κανόνες για να διασφαλίσει ότι η χρηματοδότηση δαπανάται σωστά. Αραιά και που πάντως, υπάρχουν πολλές καταγγελίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας και αφορούν κακοδιαχείριση και διαφθορά.

Το 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε ανακοίνωση, με την οποία προτείνει την ενίσχυση του παγκόσμιου ανθρωπιστικού αντικτύπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να καλυφθούν οι σημαντικά αυξανόμενες ανθρωπιστικές ανάγκες που επιδεινώνονται από την πανδημία COVID-19. Πρόκειται για αυτήν ακριβώς τη χρονιά όπου λόγω της πανδημίας τα πάντα άλλαξαν.

Η ανακοίνωση προτείνει μια σειρά βασικών δράσεων για την επιτάχυνση της παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας με την επέκταση της βάσης των πόρων, την υποστήριξη ενός καλύτερου ευνοϊκού περιβάλλοντος για τους ανθρωπιστικούς παράγοντες και την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων των κρίσεων μέσω μιας προσέγγισης «Team Europe» και μιας αποτελεσματικής σχέσης ανθρωπιστικής ανάπτυξης-ειρήνης.

Αναδεικνύει με τον τρόπο αυτό την ανανεωμένη επικέντρωση στο διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο (IHL) και αποσκοπεί επίσης στην αντιμετώπιση των δραματικών ανθρωπιστικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Η βοήθεια για το 2022

Η βοήθεια που προβλέπεται για το τρέχον έτος είναι σημαντική και απευθύνεται κυρίως σε χώρες που βρίσκονται υπό το καθεστώς χρονίζουσας ανθρωπιστικής κρίσης. Ας δούμε πώς θα κατανεμηθούν τα ευρωπαϊκά επιβοηθητικά κονδύλια.

Η ανθρωπιστική βοήθεια της ΕΕ το 2022 θα διατεθεί ως εξής:

-469 εκατομμύρια ευρώ θα διατεθούν στην Υποσαχάρια Αφρική για τη στήριξη όσων πλήττονται από την επισιτιστική και διατροφική κρίση που επιδεινώνεται από συγκρούσεις σε Μπουρκίνα Φάσο, Μάλι, Μαυριτανία και Νίγηρα και εκείνους που εκτοπίστηκαν από τη βία στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, τη λεκάνη της λίμνης Τσαντ (Τσαντ, Καμερούν και Νιγηρία), το Νότιο Σουδάν και το Κέρας της Αφρικής (Τζιμπουτί, Αιθιοπία, Κένυα και Αιθιοπία). Θα αντιμετωπίσει επίσης, τις ανάγκες των ανθρώπων που πλήττονται από μακροχρόνιες συγκρούσεις στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.

-351 εκατομμύρια ευρώ ανθρωπιστικής χρηματοδότησης της ΕΕ θα διατεθούν για ανάγκες στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική για την αντιμετώπιση της κρίσης στη Συρία, καθώς και για τις ανάγκες των προσφύγων στις γειτονικές χώρες της Μέσης Ανατολής, καθώς και για την κρίσιμη κατάσταση στην Υεμένη.

-152 εκατομμύρια ευρώ θα χρηματοδοτήσουν έργα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ευρωπαϊκή Γειτονία για την αντιμετώπιση κρίσεων στην Ουκρανία, τα Δυτικά Βαλκάνια και τον Καύκασο, καθώς και τις επιπτώσεις της κρίσης στη Συρία στην Τουρκία.

-188 εκατομμύρια ευρώ θα συνεχίσουν να βοηθούν τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής. Στην Ασία αυτό περιλαμβάνει τις κρίσεις στο Αφγανιστάν, το Μπανγκλαντές και την Μιανμάρ. Στη Λατινική Αμερική, η ΕΕ θα συνεχίσει να παρέχει βοήθεια σε όσους πλήττονται από τις κρίσεις στη Βενεζουέλα και την Κολομβία, καθώς και στην Αϊτή.

-Τα υπόλοιπα 370 εκατομμύρια ευρώ θα χρησιμοποιηθούν για απρόβλεπτες κρίσεις ή ξαφνικές κορυφώσεις σε υπάρχουσες κρίσεις, καθώς και για άλλες επιχειρήσεις.

Η χρηματοδότηση θα βοηθήσει, τέλος, τους ευάλωτους πληθυσμούς στις χώρες που είναι επιρρεπείς σε καταστροφές να προετοιμαστούν καλύτερα για διάφορους φυσικούς κινδύνους, όπως πλημμύρες, δασικές πυρκαγιές, σεισμούς και κυκλώνες.

Το 10% της χρηματοδότησης σε όλες τις περιφέρειες θα διατεθεί για την εκπαίδευση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, ώστε να μπορέσουν τα παιδιά και οι νέοι να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους.