Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Τα διαθέσιμα κονδύλια για όλους τους τομείς της ευρωπαϊκής οικονομίας αποφασίστηκε να διατεθούν την Δευτέρα, καθώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν, με βάση πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε συμφωνία σχετικά με τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2023.

Η συμφωνία αφορά αναλήψεις υποχρεώσεων ύψους 186,6 δισ. ευρώ και πληρωμές ύψους 168,7 δισ. ευρώ. Μόλις εγκριθεί, ο προϋπολογισμός θα δώσει τη δυνατότητα στην ΕΕ να κινητοποιήσει σημαντικούς πόρους, ώστε να συμβάλει στην άμβλυνση των σοβαρών συνεπειών του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας στην ίδια τη χώρα, αλλά και στη νότια γειτονία και τα κράτη - μέλη.

Στη συμφωνία σχετικά με την κατανομή των κονδυλίων του προϋπολογισμού της ΕΕ ξεχωρίζουν αριθμητικά τα διαθέσιμα κονδύλια για την ανάκαμψη μέσα από την τόνωση των οικονομικών επενδύσεων (62,9 δις ευρώ), την κοινή γεωργική πολιτική (53,6 δις ευρώ), τον μηχανισμό γειτονίας (12,3 δις ευρώ) όπως και το κονδύλι για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» (12,4 δις ευρώ). Υπάρχει επίσης, ειδική μέριμνα για την στήριξη της δοκιμαζόμενης Ουκρανίας αλλά κονδύλια και για την μετανάστευση, την νεολαία και τις περιβαλλοντικές δράσεις που αφορούν την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Ο προϋπολογισμός της ΕΕ δείχνει καθαρά πως η βασική του στόχευση είναι η περαιτέρω ανάπτυξη και εξέλιξη της γεωργίας αλλά και η επενδυτική δραστηριότητα. Το πού και με ποιο τρόπο τα διαθέσιμα αυτά κονδύλια θα διατεθούν, είναι ένα άλλο ζήτημα, καθώς σε πολλές των περιπτώσεων, ενώ στις αποφάσεις όλα φαντάζουν ιδανικά, στην πράξη αλλάζουν πολλά.

Ένα άλλο ζήτημα βέβαια, είναι η ζητούμενη αύξηση διάθεσης επιπρόσθετων κονδυλίων, με δεδομένο ότι πλέον ολόκληρη η Ευρώπη μετά την ρωσική εισβολή και στην Ουκρανία και την παρατεταμένη πανδημία δοκιμάζεται σθεναρά.  

Η Κομισιόν επισημαίνει πάντως, ότι η συμφωνία για τον προϋπολογισμό θα συμβάλει στη στήριξη της συνεχιζόμενης βιώσιμης ανάκαμψης από την πανδημία του κορωνοϊού και στην προστασία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.

Θα αποτελέσει επίσης, έναυσμα για τη διεξαγωγή περαιτέρω επενδύσεων σε μια πιο πράσινη, ψηφιακή και ανθεκτική Ευρώπη, προστατεύοντας παράλληλα τους πλέον ευάλωτους πληθυσμούς στις γειτονικές της χώρες και ανά τον κόσμο.

Ο προϋπολογισμός που συμφωνήθηκε την Δευτέρα θα διοχετεύσει κονδύλια εκεί όπου μπορούν να κάνουν τη μεγαλύτερη διαφορά, με βάση τις πλέον κρίσιμες ανάγκες των κρατών μελών της ΕΕ και των εταίρων της σε ολόκληρο τον κόσμο.

Τα κονδύλια σε αριθμούς

Πιο συγκεκριμένα, συμφωνήθηκε να διατεθούν:

-14,7 δις ευρώ για τη στήριξη της γειτονίας και της διεθνούς ανάπτυξης και συνεργασίας. Η συμφωνία περιλαμβάνει στοχευμένες αυξήσεις για τον Μηχανισμό Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (ΜΓΑΔΣ) - Η Ευρώπη στον κόσμο (12,3 δις ευρώ), με έμφαση στην Ουκρανία και τη Μολδαβία, τη μετανάστευση και τη νότια γειτονία, καθώς και για το πρόγραμμα ανθρωπιστικής βοήθειας (1,8 δις ευρώ) για την αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης σε ολόκληρο τον κόσμο

-1,5 δις ευρώ για το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης και 956,8 εκατ. ευρώ για το Ταμείο για την ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων, με σκοπό την ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων, καθώς και της πολιτικής για τη μετανάστευση και το άσυλο, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης των κρατών μελών που υποδέχονται πρόσφυγες από την Ουκρανία

-3,0 δις ευρώ για τον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» που στοχεύει σε σύγχρονες και υψηλών επιδόσεων υποδομές μεταφορών για τη διευκόλυνση των διασυνοριακών συνδέσεων, (με ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση των διαδρόμων αλληλεγγύης ΕΕ-Ουκρανίας, και το σκέλος της ενέργειας για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, συμπληρώνοντας την πρόταση REPowerEU ύψους 20 δισ. ευρώ)

-295,2 εκατ. ευρώ για στρατιωτική κινητικότητα με σκοπό τη βελτίωση της στρατιωτικής και μη στρατιωτικής κινητικότητας

-3,7 δις ευρώ για το Erasmus+ με σκοπό την επένδυση στη νεολαία, συμπεριλαμβανομένων μαθητών και σπουδαστών που εγκαταλείπουν την Ουκρανία, καθώς και 332,8 εκατ. ευρώ για τους τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας μέσω του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη»

-62,9 δις ευρώ σε αναλήψεις υποχρεώσεων για τη στήριξη της εν εξελίξει ανάκαμψης μέσα από την τόνωση των επενδύσεων στην οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή

-53,6 δις ευρώ για την κοινή γεωργική πολιτική και 1,1 δις ευρώ για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας, για τους Ευρωπαίους γεωργούς και αλιείς, αλλά και για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του αγροδιατροφικού και του αλιευτικού τομέα και την παροχή των απαραίτητων δυνατοτήτων για διαχείριση κρίσεων

-12,4 δις ευρώ για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» με σκοπό τη στήριξη της έρευνας της ΕΕ σε τομείς όπως η υγεία, ο ψηφιακός τομέας, η βιομηχανία, το διάστημα, το κλίμα, η ενέργεια και η κινητικότητα

-602,8 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα για την ενιαία αγορά, με σκοπό τη στήριξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων σε όλη την Ένωση

-739,3 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα EU4Health με σκοπό τη στήριξη της Ένωσης Υγείας της ΕΕ και την ολοκληρωμένη ανταπόκριση στις ανάγκες των Ευρωπαίων πολιτών στον τομέα της υγείας

-1,5 δις ευρώ στο πλαίσιο του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης για να διασφαλιστεί ότι η μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα θα αποβεί προς όφελος όλων και 755,5 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE για τη στήριξη δράσεων για το περιβάλλον και το κλίμα

-309,9 εκατ. ευρώ για το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας, 945,7 εκατ. ευρώ για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας με σκοπό τη στήριξη της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας και ασφάλειας, και 157,0 εκατ. ευρώ για το μέσο για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας μέσω κοινών προμηθειών.