Επιμέλεια Δημητρίου Παπαγιαννίδη

Αντιναυάρχου ΠΝ ε.α.

       Η άνοιξη του 1912 έβρισκε την Ελλάδα σε περίοδο δραστήριας εργασίας και ανορθώσεως. Καταβάλετο έντονη προσπάθεια για την αναδιοργάνωση των ενόπλων δυνάμεων. Η ελληνική κυβέρνηση δεν αρκείτο μόνο στις διπλωματικές προσπάθειας αλλά εργαζόταν με ζήλο και για την στρατιωτική προπαρασκευή του Έθνους.

       Η Κήρυξη του Α' Βαλκανικού Πολέμου (5 Οκτωβρίου 1912) έγινε με αφορμή την άρνηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας να ικανοποιήσει σειρά αιτημάτων που έθεσαν οι κυβερνήσεις της Ελλάδος, της Σερβίας, του Μαυροβουνίου και της Βουλγαρίας, τα οποία αφορούσαν την ισότιμη εκ μέρους των Οθωμανικών αρχών μεταχείριση των χριστιανών και των μουσουλμάνων υπηκόων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η αιτία, ασφαλώς, του πολέμου ήταν η απελευθέρωση των περιοχών εκείνων, στις οποίες κατοικούσαν ορθόδοξοι χριστιανοί με ελληνική, σερβική και βουλγαρική συνείδηση.

       Οι Βαλκανικοί πόλεμοι του 1912-13 αποτέλεσαν μεγαλειώδη σταθμό δόξας στην εξέλιξη του ελληνικού κράτους. Οι Έλληνες την περίοδο αυτή, διαπνεόμενοι από πνεύμα ομοψυχίας, ομόνοιας και αλληλεγγύης έγραψαν για μία ακόμα φορά σελίδες δόξας και υπεροχής. Δεν είχαν περάσει πολλά χρόνια από την ταπεινωτική συνθηκολόγηση του 1897 και όμως βρήκαν τη δύναμη να ατενίσουν το μέλλον με αισιοδοξία. Βρήκαν τη δύναμη να εγείρουν το ανάστημά τους και να εμπλακούν σε δύο νικηφόρους πολέμους που αύξησαν τα σύνορά μας και εδραίωσαν την προαιώνια παρουσία μας σε αυτό το κομμάτι της Βαλκανικής Χερσονήσου.

Από τα τέλη του 19ου αιώνα ο εθνικός στόλος παρά την οικονομική δυσχέρεια όπου βρισκόταν τότε το ελληνικό κράτος, ενισχύθηκε με νέα πολεμική πλοία. Στις αρχές του 20ου αιώνα προστέθηκαν πιο σύγχρονες και αξιόμαχες μονάδες με αποκορύφωμα, το 1911, το θρυλικό θωρηκτό «Γεώργιος Αβέρωφ».

       Ο στόλος γυμναζόταν έντονα και βρισκόταν κατά το τέλος Μαΐου σε περίοδο μεγάλων ασκήσεων στο Βόλο, όπου επρόκειτο να επιθεωρηθεί από τον Βασιλιά Γεώργιο Α'. Η επιθεώρηση αυτή φανέρωσε το πραγματικό ενδιαφέρον της πολιτείας για το πολεμικό ναυτικό και γι' αυτό συνόδευσε το Βασιλιά ο Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος. Εκτός των άλλων, τον Βασιλιά ακολουθούσε ο πρώτος ναυτικός του υπασπιστής Πλοίαρχος Παύλος Κουντουριώτης.

       Ο Ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης με τα πλοία και τα ηρωικά πληρώματά του επικράτησε στο Αιγαίο και επέτρεψε στον ελληνικό στρατό να προελάσει γρήγορα προς τη Μακεδονία και τη Θεσσαλονίκη. Συγχρόνως απελευθέρωνε τα νησιά του Αιγαίου από τον κατακτητή.

       Η λήξη των Βαλκανικών πολέμων βρήκε την Ελλάδα να έχει διπλασιάσει την εδαφική της έκταση, να έχει εξυψώσει το κύρος και το γόητρό της διεθνώς και να έχει αναβαθμίσει τη γεωπολιτική της θέση.

       Ο Ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης, στον οποίον ο Πρωθυπουργός Ε. Βενιζέλος, είχε αναθέσει τη διοίκηση του ελληνικού στόλου, σχεδίασε την άμεση κατάληψη των νησιών που βρίσκονταν κοντά στην έξοδο των Δαρδανελλίων. Το πρώτο νησί που απελευθερώθηκε ήταν η Λήμνος στις 8 Οκτωβρίου 1912, γιατί ο Ναύαρχος αποσκοπούσε στη χρήση του κόλπου του Μούδρου ως φυσικού αγκυροβολίου του ελληνικού στόλου. Στόχος του ήταν η παρουσία του ελληνικού στόλου στην περιοχή να λειτουργήσει αποτρεπτικά σε μια ενδεχόμενη έξοδο του οθωμανικού στόλου από τα στενά των Δαρδανελλίων. Έτσι ο οθωμανικός στόλος εγκλωβίστηκε στα στενά και τις δύο φορές που επιχείρησε να εξέλθει υπέστη ισάριθμες ήττες (Ναυμαχίες της Έλλης και της Λήμνου). Μετά τη Λήμνο ακολούθησε η κατάληψη από τον ελληνικό στόλο των γειτονικών νησιών Ίμβρου, Τενέδου, Θάσου και Σαμοθράκης.

       Η Λέσβος και η Χίος επειδή βρίσκονταν αρκετά μακριά από την έξοδο των Δαρδανελλίων, δεν εντάσσονταν άμεσα στα σχέδια του Κουντουριώτη και γι' αυτό η απελευθέρωσή τους καθυστερούσε. Οι ειδήσεις που κατέφθαναν στη Λέσβο για την απελευθέρωση των γειτονικών της νησιών από τον ελληνικό στόλο αύξαναν τόσο την αγωνία, όσο και την επιθυμία των χριστιανών κατοίκων της για την άμεση απελευθέρωση και του δικού τους νησιού. Έτσι επιτροπή Πλωμαριτών που αποτελούνταν από τους: Ιωάννη Πετρέλλη, Γεώργιο Λύτρα, Δ. Τσακίρη και Γιώργο Τόμπρα επιβιβάστηκε σε πλοιάριο και κατευθύνθηκε στη Λήμνο, στον κόλπο του Μούδρου, όπου ναυλοχούσε ο ελληνικός στόλος. Εκεί παρέδωσε στο Ναύαρχο Π. Κουντουριώτη επιστολή με την οποία δίνονταν πληροφορίες για τις δυνάμεις των Οθωμανών στη Λέσβο, ενώ παράλληλα επιτροπή ζήτησε την επίσπευση της απελευθέρωσης του νησιού.

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟΝ ΕΝΤΥΠΟ «Δ»