Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Θα μπορούσε άραγε κανείς να σταθμίσει τα εξελισσόμενα γεγονότα και να μπορέσει να βγάλει ένα στοιχειώδες συμπέρασμα γι' αυτά που βιώνει καθημερινά, να αντιληφθεί σε ποιες εποχές ζει και υπό ποιους όρους, να καταλάβει με λίγα λόγια αν αυτή η εποχή με τους ανάλογους ρυθμούς έχει κάποιας μορφής αξία; 

Θα ήταν δυνατό να εξαχθούν κάποια συμπεράσματα για την βίαιη αλλαγή του κόσμου κυρίως από την ρωσική εισβολή και μετά και όχι από ένα υγειονομικό πρόβλημα που μεγεθύνθηκε επειδή και μόνο πρέπει να τροφοδοτηθούν ιστορίες που δήθεν τις γνωρίζουν οι λίγοι και οι πολλοί τις αγνοούν;

Ο ανοίκειος κόσμος που ζούμε, ο οποίος αποδυναμώνει κάθε θέληση και διάθεση αυτοκριτικής, δεν αποτελεί μόνο ένα ακόμη δοξολογητέο αφήγημα ανισότητας, δεν πυροδοτεί μονάχα την αποθέωση της ιεραρχίας σε όλα τα επίπεδα, παρά είναι η ουσία του τέτοια, να παραπλανά και να υπονομεύει.

Τα γεγονότα εξελίσσονται με γραμμική κατακλυσμιαία ταχύτητα, το ίδιο όπως και οι εν πολλοίς προβλέψιμες εκπλήξεις που επιφυλάσσονται στην πορεία. Η δε διάστασή τους περιπλέκεται επειδή ακριβώς δεν κομίζουν το καινούργιο παρά αναπαράγουν το νοσηρό.

Στην κορυφή της νοσηρότητας, αποθεώνεται ο βέλτιστος συμβιβασμός και οι ελάχιστες αντιρρήσεις. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο η αξία του κόσμου κρίνεται στα πεδία των μαχών, όλων των ειδών. Ακόμη και αν αυτές οι μάχες έχουν οδυνηρό αποτέλεσμα.

Συνήθως ο απολογισμός είναι βαρύς μετά από τέτοιες αναμετρήσεις. Υπάρχουν εικόνες και αδήριτες αναφορές από άνισες μάχες που στοχεύουν στον υπερτονισμό της ανωτερότητας, μάχες που έχουν ήδη κριθεί πριν από πολλές δεκαετίες. Οι μάχες αυτές, όμως, πρέπει να συνεχιστούν γιατί οι προκλήσεις πολλαπλασιάζονται.

Κάποιοι λένε πως όλα έχουν γραφεί και ειπωθεί, πως το μέλλον δεν έχει να παρουσιάσει το προεξέχων εκλεπτυσμένο, το εκκωφαντικό γεγονός. Δεν το πολυπιστεύω. Αυτό που θεωρώ είναι ότι οι μάζες αναπαράγουν την καθεστωτική νοοτροπία, την ένταση και τις προσφορές της. Δηλαδή δεν υπάρχει η διάθεση για την λοξόδρομη πορεία και που όταν συμβαίνει, δεν είναι παρά η επιστροφή σε ξεχασμένες συνιστώσες και ιδεολογικά αφηγήματα.

Στα πεδία των μαχών όμως, που πρέπει πάντα να υπάρχουν ζωντανά, δεν πρέπει να απουσιάζει η επιθυμία για την ανανοηματοδότηση των γεγονότων - όχι η εξήγησή τους, παρά ο πόθος για την ενδυνάμωση της σημασίας τους ακόμη και αν αυτό οδηγεί ενδεχομένως και στην απομυθοποίησή τους.

Ο κόσμος δεν είναι τωρινός, δεν καταγράφεται στην ιστορία σαν ένα μοναδικό και αναλλοίωτο φαινόμενο υποσκελισμού των δυνατοτήτων του, τουναντίον αποτελεί αντικείμενο μελέτης των αντίστοιχων συμπεριφορών του απέναντι σε προβλέψιμα ή απρόβλεπτα γεγονότα.

Αυτό από μόνο του αρκεί για να μην χαθεί κανένα αφήγημα, να μην βυθιστούν στην θλίψη οι νέες γενιές. Μπορεί λοιπόν, να αναλυθούν οι προεκτάσεις αυτού του κόσμου, όλη αυτή ακόμα και κατευθυνόμενη δραστηριότητα χωρίς σκοπούς και στόχους παρά μόνο στην επιβίωση.

Ο κόσμος βρέθηκε σε καμπή και οπισθοχώρηση πολλές φορές στο παρελθόν. Δεν είναι πρωτόγνωρο το φαινόμενο. Πρωτόγνωρη μπορεί να είναι η μαζική οκνηρία και αδιαφορία, βαρύς μπορεί ενδεχομένως να είναι ο φόρος και απόηχος της αναποφασιστικότητας στα πεδία των μαχών μαζί με την χωρίς σχεδιασμό κοινωνική πόρευση και σχεδιασμό την επομένη των μεγάλων επαναστάσεων.

Ναι, οι εποχές αυτές πέρασαν. Κανείς, όμως, δεν πρέπει για κανένα λόγο να θεωρεί εαυτόν πρέσβη κακών μαντάτων ούτε κομιστή ελεεινής αναλγησίας.

Εξάλλου, τα γεγονότα εξελίσσονται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, το ίδιο όπως και οι άνθρωποι, ο κόσμος όλος. Αν σήμερα δεν βγαίνει συμπέρασμα, δεν καθιστά υποχρεωτική την μη ύπαρξη σημαίνοντος ή σημαινόμενου. Αν ο καθένας βιώνει και με τον τρόπο του αναπαράγει έναν ανούσιο και όπως προανέφερα ανοίκειο κόσμο, δεν σημαίνει πως έχει πάψει η επιθυμία για νέα στοχοθέτηση ιδεολογικών αφηγημάτων.

Σε τελική ανάλυση, επειδή ακριβώς οι προκλήσεις πολλαπλασιάζονται και οι νέες γενιές αναπλάθονται κατά το δοκούν και όχι πάντα αναλόγως της επιθυμητής εξουσιαστικής επικάλυψης στην διάσταση της καθημερινότητας, αυτό από μόνο του αρκεί για να θυμίσει πως πάντοτε υπάρχουν μάχες με άγνωστο αποτέλεσμα, αλλά πάνω απ' όλα μαχητές της ζωής. Μια ζωή που όσο διαρκεί, μπορεί να είναι τόσο προβλέψιμη, όσο και γεμάτη εκπλήξεις.

Για τον λόγο αυτόν και μόνο αξίζει ο επαναπροσδιορισμός του νοήματος του κοινωνικού πολέμου σε έναν κόσμο που εν μέρει έχει αποδεχθεί στατικές και προβλέψιμες συμπεριφορές.