Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Σε μια τρελή κούρσα εξοπλιστικών προγραμμάτων και ανανέωσης του πολεμικού αεροπορικού στόλου έχει επιδοθεί η ελληνική κυβέρνηση μετά και τις «θερμές συνομιλίες» στην Ουάσιγκτον μεταξύ Μπάιντεν και Μητσοτάκη, συζητήσεις οι οποίες περιλάμβαναν, μεταξύ άλλων, και την προμήθεια των αεροσκαφών νέας γενιάς F-35.

Μετά την παραγγελία και αγορά των γαλλικών Rafale, ακολουθεί και η νέα προμήθεια που θα ενδυναμώσει στρατιωτικά την Ελλάδα στον ακήρυχτο πόλεμο του Αιγαίου.

Με την πρώτη ματιά και μετά τις επαναλαμβανόμενες απειλές της Τουρκίας, κάποιος θα μπορούσε να πει αβίαστα πως αυτό ήταν κάτι που έπρεπε να γίνει από καιρό και πως η ασφάλεια της χώρας πρέπει να εδραιωθεί. Όμως το θέμα είναι πώς το βλέπει κανείς.

Αν δηλαδή από τα όπλα και μόνο εξασφαλίζεται ειρήνη μετά την υποτιθέμενη στρατιωτική ισορροπία. Τα πράγματα, όμως, δεν είναι έτσι. Τούρκοι και Έλληνες πολίτες πέρα από τις εκάστοτε ηγεσίες τους,  έχουν ανάγκη από άλλα πράγματα, από δημοκρατία, γνώση, μάθηση, αλλά πάνω απ' όλα Παιδεία.

Και οι δύο χώρες, αν κανείς κοιτάξει ενδελεχώς τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, είναι ουραγοί στην εκπαίδευση και το μορφωτικό επίπεδο.

Τουναντίον, και στις δύο χώρες οργιάζει η παραπληροφόρηση των ΜΜΕ, με την Τουρκία επιπρόσθετα να έχει σοβαρό πρόβλημα με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τι πρέπει να γίνει λοιπόν, με δεδομένη και την νέα ένταση στις μεταξύ τους σχέσεις;

Να βάλει πλάτη ο πνευματικός κόσμος, οι απλοί, καθημερινοί πολίτες που σε βάρος τους στήνονται κάθε φορά σενάρια πολέμου. Αν ορθωθεί το ανάστημα του κόσμου αυτού, θα περισσεύουν οι εθνικιστικές τσιρίδες εκατέρωθεν. Και με τον τρόπο αυτό θα εκτεθούν ανεπανόρθωτα τα κόμματα, που εμμέσως πλην σαφώς καλλιεργούν τις εντάσεις.

Αυτό από μόνο του θα αποτελέσει το εφαλτήριο για την αισθητή βελτίωση των σχέσεων. Βέβαια, στην Τουρκία με τα ανθρώπινα δικαιώματα που καταπατώνται, δεν είναι και τόσο εύκολο να ορθώσει κανείς ανάστημα. Αλλά και στην χώρα μας δεν υπάρχουν πλέον και πολλές φωνές που να επιθυμούν την ομαλή γειτονία, καθώς την τελευταία ειδικότερα δεκαετία η παραπληροφόρηση οργιάζει και το «θερμό επεισόδιο» θαρρεί κανείς πως επιζητείται τρόπον τινά.

Δεν κάνω λόγο περί φανταστικών σεναρίων, με δεδομένο ότι από ένα σημείο και μετά λόγω των συνεχών αλληλοκατηγοριών, το θερμό επεισόδιο αυτό μπορεί να επέλθει. Είδαμε στην περίπτωση της Ουκρανίας τι έγινε, μετά την βάρβαρη εισβολή της Ρωσίας. Κανείς πλέον δεν μπορεί να αποκλείσει και περαιτέρω επιδείνωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Οι εποχές έχουν αλλάξει.

Πάντως, παρά την αλλαγή αυτή, έχει αλλάξει και η νοοτροπία των νεότερων γενεών, οι οποίες δεν φαίνεται να επιθυμούν πολεμικές αναμετρήσεις. Δυστυχώς όμως, όπως προανέφερα, στην Ελλάδα και πολύ περισσότερο στην Τουρκία, οι λαοί μπολιάζονται με τις εν λόγω εντάσεις και απομακρύνονται από τα πραγματικά προβλήματα.

Οι εξουσίες το γνωρίζουν αυτό πολύ καλά και δεν διστάζουν να πυροδοτούν εντάσεις, που σε τελευταία ανάλυση δεν αφορούν την ζωή των απλών πολιτών παρά την γεωστρατηγική θέση της κάθε χώρας.

Η κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις περνά όχι μόνο μέσα από την μη διεξαγωγή ενός σταθερού ειρηνευτικού διαλόγου, παρά μέσα από δισεπίλυτες διαφορές που σε βάθος χρόνου καμία από τις δύο χώρες δεν επιθύμησε πραγματικά την επίλυσή τους.

Ο δε ρόλος του πνευματικού και καλλιτεχνικού κόσμου θα μπορούσε να είναι κομβικός. Δεν λέω, γίνονται προσπάθειες, όχι, όμως, συντονισμένα και μαζικά.

Μπορεί φαινομενικά η παρέμβαση αυτή να φαντάζει ουτοπικό και ρομαντικό σενάριο για πολλούς, όμως το γεγονός ότι δεν έχει λάβει σάρκα και οστά μια συλλογική εκατέρωθεν πρωτοβουλία δεν αποδεικνύει στο παραμικρό την δεδομένη για πολλούς αποτυχία της.

Η δύναμη των λαών, η θέληση για μια καλύτερη ζωή, αλλά πάνω απ' όλα η ριζική ανατροπή των κάθε είδους θέσφατων και από τις δύο πλευρές, μπορεί να επισκιάσει σοβαρά την επέκταση ή μη των χωρικών υδάτων, τις βραχονησίδες ή τον εναέριο χώρο.

Πολύ απλά γιατί με την μόρφωση με την καλλιέργεια, την τέχνη αλλά πάνω απ' όλα την Παιδεία, γίνονται θαύματα όπως διδάσκει το παρελθόν.