Του Φίλιππου Ζάχαρη  (zachfil64@gmail.com)

Έχουμε σκεφθεί άραγε, πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος ενός συγγραφέα στις δύσκολες εποχές που ζούμε και οι οποίες εν πολλοίς χαρακτηρίζονται από έλλειψη γνώσης, παιδείας και που στην καλύτερη περίπτωση ειδικά στην χώρα μας αυτό επικαλύπτεται από την ημι-μόρφωση και ό,τι αυτή επιφέρει, με δεδομένο μάλιστα το πρόβλημα που δημιουργείται από την γενικότερη κουλτούρα του διαδικτύου;

Μπορούμε να φανταστούμε κάποια εποχή όπου δεν θα υπάρχει σκέψη, αλλά πάνω απ' όλα ενδιαφέρον για τη γνώση που βοηθά τους ανθρώπους, εμψυχώνοντάς τους παράλληλα στην πορεία τους προς το θάνατο;

Στην Αρχαία Ελλάδα, η σκέψη βρισκόταν στην πρώτη γραμμή των ενδιαφερόντων των πολιτών, εξού και οι πάμπολλες φιλοσοφικές σχολές με τις ιδέες που εκπροσωπούσαν. Στον Διαφωτισμό και την Αναγέννηση το ίδιο, το ενδιαφέρον για την πνευματική καλλιέργεια πρωτοστατούσε.

Με την συνεχή σκέψη, ο κόσμος έβαζε στόχους και προσπαθούσε να υλοποιήσει τα όνειρά του, οι δε κύκλοι των συγγραφέων και ποιητών στο Παρίσι, το Βερολίνο και σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές πόλεις έχουν αφήσει μέχρι σήμερα το έντονό τους αποτύπωμα.

Η σημερινή εποχή πάντως, δεν χαρακτηρίζεται από πνευματικό οργασμό και οι αιτίες είναι πολλές. Εντούτοις, ακόμη και αυτές τις εποχές, καταβάλλονται κάποιες σημαντικές προσπάθειες για την επαναπροσέγγιση με το βιβλίο, την γνωριμία με την συγγραφική δραστηριότητα και γενικότερα τον εκδοτικό χώρο.

Με την βοήθεια αυτών των προσπαθειών, στοχεύεται η ενδυνάμωση της γνώσης και η επαναφορά της Παιδείας, απαραίτητο στοιχείο για την διαμόρφωση ελεύθερων και αδέσμευτων κοινωνιών. Γιατί αυτό που απουσιάζει ακόμη σε πολλά μέρη του κόσμου είναι η διανοητική ελευθερία και η μη στρατευμένη γνώση.

Η Κομισιόν διοργάνωσε για πρώτη φορά φέτος στις 27/3 την Ημέρα Ευρωπαίων Συγγραφέων.

Η ημέρα αυτή αποτέλεσε την ευκαιρία για την επανασύνδεση των νεότερων γενεών με την ανάγνωση βιβλίων, και έδειξε πώς η λογοτεχνία μπορεί να αποτελέσει εργαλείο ατομικής ενδυνάμωσης.

Η ανάγνωση μπορεί να δώσει ιδίως στους μαθητές και τις μαθήτριες της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, τη δυνατότητα ενασχόλησης με τις συνεχείς κοινωνικές και προσωπικές προκλήσεις. Ο νέος ετήσιος εορτασμός είχε ως στόχο την προώθηση του πλούτου και της πολυμορφίας της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας και αποτέλεσε ευκαιρία να τονιστεί η σημασία όλων των προγραμμάτων και πρωτοβουλιών για την προώθηση της ανάγνωσης που εκτελούνται σε μεμονωμένες ευρωπαϊκές χώρες.

Τα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε ολόκληρη την Ευρώπη παροτρύνθηκαν να διοργανώσουν συνεδρίες ανάγνωσης με συγγραφείς, γνωστές προσωπικότητες ή εκπροσώπους του τομέα του βιβλίου που μίλησαν στους μαθητές και στις μαθήτριες σχετικά με τα διάφορα επαγγέλματα που εμπλέκονται στην παραγωγή ενός βιβλίου, από εκείνο του συγγραφέα έως εκείνο του εικονογράφου, του μεταφραστή, του επιμελητή, και πολλά άλλα.

Περισσότερα από 1.000 σχολεία σε ολόκληρη την Ευρώπη διοργάνωσαν συνεδρίες ανάγνωσης την Ημέρα Συγγραφέων της ΕΕ το 2023.

Φέτος 100 Ευρωπαίοι και Ευρωπαίες συγγραφείς επισκέφθηκαν σχολεία για να διαβάσουν αποσπάσματα έργων τους και να ενθαρρύνουν τους μαθητές και τις μαθήτριες να ανακαλύψουν άλλους Ευρωπαίους συγγραφείς.

Η Κομισιόν διοργάνωσε αυτή την περιοδεία Ευρωπαίων συγγραφέων σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συγγραφέων και την κοινοπραξία για το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η νέα Ημέρα Ευρωπαίων Συγγραφέων έχει ως στόχο να ρίξει φως σε όλα αυτά που η ευρωπαϊκή λογοτεχνία μπορεί να προσφέρει στο νεανικό κοινό, και να αυξήσει το ενδιαφέρον των νέων για την ανάγνωση με διασκεδαστικό και συμπεριληπτικό τρόπο.

Επιπλέον, αποσκοπεί στην αύξηση της κυκλοφορίας λογοτεχνικών έργων στην Ευρώπη και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του τομέα των εκδόσεων.

Η Ημέρα Ευρωπαίων Συγγραφέων, που διοργανώθηκε για πρώτη φορά φέτος, αποτελεί πρωτοβουλία του σκέλους «Πολιτισμός» του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο στηρίζει τη λογοτεχνία και τις εκδόσεις.

Το σκέλος «Πολιτισμός» του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» φιλοξενεί ήδη το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συγχρηματοδοτεί μεταφραστικές προσπάθειες για να καταστεί η ευρωπαϊκή λογοτεχνία πιο προσιτή, και συνδέει το κοινό με την ευρωπαϊκή λογοτεχνία, στόχους τους οποίους επιδιώκει επίσης να στηρίξει η Ημέρα Ευρωπαίων Συγγραφέων.