Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Επειδή μιλάμε και αναφερόμαστε συνέχεια στην ανάπτυξη και λόγω του ότι η Ελλάδα -παρά την θέση που βρίσκεται- θα μπορούσε θεωρητικά να ανέβει σκαλοπάτια στην ΕΕ, παρουσιάζονται παρακάτω κάποια μέτρα και οικονομική στήριξη που δίδεται από την Κομισιόν για την αναδίπλωση της χώρας και την είσοδό της στις νέες τεχνολογίες αλλά και την απεξάρτηση από παλαιότερες αγκυλώσεις στην οικονομία, την ενέργεια και τις θέσεις εργασίας.

Ανεξάρτητα πώς το βλέπει κανείς και τι απόψεις κομίζει για την ανάπτυξη και την ανάκαμψη στην Ελλάδα, το όλο σχέδιο είναι κατά βάση ενδιαφέρον, με κάποια σημεία να πρωτοτυπούν σε σχέση με τους μέχρι τώρα σχεδιασμούς. 

Τα χρήματα που πέφτουν είναι πολλά, το ίδιο όπως και οι φιλοδοξίες για μια διαφορετική Ελλάδα. Ας δούμε λοιπόν, για την καλύτερη ενημέρωσή μας, ποιο είναι περίπου αυτό το σχέδιο ανάκαμψης και τι τομείς αφορά.

Η Κομισιόν αναφέρει ότι οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις του σχεδίου θα βοηθήσουν τη χώρα να γίνει πιο βιώσιμη, ανθεκτική και καλύτερα προετοιμασμένη για τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης.

Για τον σκοπό αυτό, το σχέδιο αποτελείται από 106 επενδυτικά μέτρα και 68 μεταρρυθμίσεις. Θα υποστηριχθούν με 17,77 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 12,73 δισ. ευρώ σε δάνεια. Το 37,5% του σχεδίου θα στηρίξει τους κλιματικούς στόχους και το 23,3% του σχεδίου θα προωθήσει την ψηφιακή μετάβαση.

Ο μετασχηματιστικός αντίκτυπος του σχεδίου της Ελλάδας, αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είναι αποτέλεσμα ενός ισχυρού συνδυασμού μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, οι οποίες αντιμετωπίζουν τις συγκεκριμένες προκλήσεις της Ελλάδας.

Οι μεταρρυθμίσεις αντιμετωπίζουν τα σημεία συμφόρησης για τη διαρκή και βιώσιμη ανάπτυξη, ενώ οι επενδύσεις επιταχύνουν τη μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, ψηφιακή και χωρίς αποκλεισμούς.

Κατά την κατάρτιση του σχεδίου, οι ελληνικές αρχές συμβουλεύτηκαν τους εθνικούς και περιφερειακούς κοινωνικούς εταίρους και τους ενδιαφερόμενους φορείς, ενώ παράλληλα συνέχισαν στενό διάλογο με την Επιτροπή πριν από την επίσημη υποβολή του σχεδίου στις 27 Απριλίου 2021.

Στις 17 Ιουνίου 2021, η Επιτροπή έδωσε το πράσινο φως για το σχέδιο.

Ειδικότερα, το σχέδιο σκοπεύει να διευκολύνει την απαλλαγή της ελληνικής οικονομίας από τις ανθρακούχες εκπομπές, να εκσυγχρονίσει και να ψηφιοποιήσει τη δημόσια διοίκηση, μεταξύ άλλων με τη βελτίωση της φορολογικής διοίκησης και των συστημάτων δικαιοσύνης, να προωθήσει την ικανότητα καινοτομίας, την ψηφιακή υιοθέτηση και την ανθεκτικότητα βασικών οικονομικών τομέων και να αναβαθμίσει την υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση και τις ενεργές πολιτικές για την αγορά εργασίας.

Όλες οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις πρέπει να υλοποιηθούν εντός στενού χρονοδιαγράμματος, καθώς ο κανονισμός για τη διευκόλυνση ανάκαμψης και ανθεκτικότητας προβλέπει ότι πρέπει να ολοκληρωθούν έως τον Αύγουστο του 2026.

Το σχέδιο θα προωθήσει την οικονομική ανάπτυξη και θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας. Οι εκτιμήσεις αυτές δεν περιλαμβάνουν τον πιθανό θετικό αντίκτυπο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ο οποίος μπορεί να είναι σημαντικός.

Το σχέδιο θα αυξήσει το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Ελλάδας κατά 2,1% έως 3,3% έως το 2026. Αυτή η ώθηση στην οικονομία θα φέρει έως και 62.000 πολίτες σε θέσεις εργασίας. Η Ελλάδα θα επωφεληθεί σημαντικά από τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας άλλων κρατών μελών, για παράδειγμα μέσω των εξαγωγών.

Αυτές οι δευτερογενείς επιδράσεις αντιστοιχούν σε 0,3 ποσοστιαίες μονάδες του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος το 2026. Αυτό αποδεικνύει την προστιθέμενη αξία της κοινής και συντονισμένης δράσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Στον τομέα των κλιματικών και περιβαλλοντικών πολιτικών, η Ελλάδα αντιμετωπίζει την πρόκληση της αύξησης του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα, μεταξύ άλλων με τη βελτίωση της αργής εκκίνησης των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, μειώνοντας παράλληλα την παραδοσιακή εξάρτησή της από τα στερεά ορυκτά καύσιμα.

Απαιτούνται επίσης, ισχυρές επενδύσεις για την ενεργειακή αναβάθμιση των ιδιωτικών και δημόσιων κτιρίων, την προώθηση των βιώσιμων μεταφορών και τη στήριξη της διαχείρισης των υδάτων.

Βασικά έτρα για την πράσινη ετάβαση

Η Κομισιόν επισημαίνει ότι το σχέδιο στηρίζει την πράσινη μετάβαση μέσω επενδύσεων ύψους 1,3 δισ. ευρώ για την ενεργειακά αποδοτική ανακαίνιση περισσότερων από 100.000 κατοικιών, συμπεριλαμβανομένων των νοικοκυριών με χαμηλό εισόδημα.

Για την προώθηση των βιώσιμων και πολυτροπικών μεταφορών, το σχέδιο προβλέπει την εγκατάσταση περισσότερων από 8.000 σημείων ηλεκτρικής φόρτισης και 220 πράσινων λεωφορείων αστικών συγκοινωνιών στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, ένα σημαντικό πρόγραμμα επενδύσεων στους σιδηροδρόμους και μια εκ βάθρων μεταρρύθμιση του τομέα.

Επενδύσεις ύψους άνω των 600 εκατ. ευρώ στην αναδάσωση, τη βιοποικιλότητα, τον μετριασμό των πλημμυρών και την αναβάθμιση των αρδευτικών δικτύων αποσκοπούν στη στήριξη της προστασίας του περιβάλλοντος και συμπληρώνονται από μια μεταρρύθμιση της διαχείρισης των αποβλήτων για την προώθηση της βιώσιμης υγειονομικής ταφής και ανακύκλωσης και τη βελτίωση της διακυβέρνησης.

Προώθηση της ηλεκτροκίνησης

Τέλος, το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ελλάδας περιλαμβάνει μέτρα που αποσκοπούν στο να καταστήσουν την κινητικότητα καθαρότερη, εξυπνότερη, ασφαλέστερη και δικαιότερη. Περιλαμβάνει μια μεταρρύθμιση με στόχο τη δημιουργία ενός ευνοϊκού νομικού πλαισίου για την οργάνωση της αναδυόμενης αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων στην Ελλάδα και την παροχή κατάλληλων κινήτρων.

Η μεταρρύθμιση αυτή συμπληρώνεται από μια επένδυση για την εγκατάσταση περισσότερων από 8.000 σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων σε βασικές αστικές περιοχές και σημεία ενδιαφέροντος, όπως αεροδρόμια, αυτοκινητόδρομοι, λιμάνια και σε χώρους στάθμευσης, σε όλη την Ελλάδα.