Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Το 25% του πληθυσμού παγκοσμίως πιστεύει ότι είναι δικαιολογημένο ένας άνδρας να ασκεί σωματική βία στη σύντροφό του. Οι αριθμοί είναι σοκαριστικοί, αλλά απολύτως πραγματικοί, καθώς καταγράφονται στη νέα έρευνα που δημοσίευσε το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών -  UNDP.

Το γεγονός αυτό εξηγεί και τις πλείστες επιθέσεις ανδρών κατά γυναικών που λαμβάνουν χώρα σε όλη την υφήλιο, μηδέ φυσικά εξαιρουμένης της χώρας μας.

Η εν λόγω έρευνα, που πραγματοποιήθηκε σε 80 χώρες που καλύπτουν το 85% του παγκόσμιου πληθυσμού, αναδεικνύει το τεράστιο πρόβλημα που υφίσταται στις ανδροκρατούμενες κοινωνίας των ανεπτυγμένων, αλλά και αναπτυσσόμενων χωρών. Και μιλάμε για το 2023, όπου υποτίθεται κάποια στερεότυπα έχουν εκλείψει, εποχές όπου η θέση της γυναίκας έχει βελτιωθεί συγκριτικά με τις προηγούμενες δεκαετίες.

Σύμφωνα με την έρευνα, τα στερεότυπα με βάση το φύλο παραμένουν ανθεκτικά σε τομείς όπως η εργασία ή η πολιτική, παρά τις συστηματικές προσπάθειες για έμφυλη ισότητα.

Η ακροδεξιά, ξενοφοβική και «λεβέντικη» νοοτροπία που συνεχίζει να επικρατεί και στη χώρα μας, που θέλει τον άνδρα να επιβάλλεται ποικιλοτρόπως στην γυναίκα, δημιουργεί τις βάσεις για αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας, αλλά και ειδικότερα της βίας κατά των γυναικών. Η βία επίσης, εκτείνεται ενάντια σε κάθε τι το διαφορετικό, είτε πρόκειται για την σεξουαλική προτίμηση, είτε αφορά κοινωνικές μειοψηφίες που στοχοποιούνται από όλους αυτούς τους ακροδεξιούς κύκλους. Η βία, όμως, κατά των γυναικών και των παιδιών δεν έχει χρώμα και τροφοδοτείται από έναν ακραίο συντηρητισμό σε όλα τα επίπεδα.

Τα στοιχεία της έρευνας είναι όντως συγκλονιστικά, καθώς συγκεκριμένα:

-Το 90% έχει προκαταλήψεις λόγω φύλου που αφορούν τις γυναίκες.

-Το 49% πιστεύει ότι οι άντρες είναι καλύτεροι πολιτικοί ηγέτες.

-Το 43% πιστεύει ότι οι άντρες είναι καλύτερα στελέχη επιχειρήσεων.

-Το 28% πιστεύει ότι η φοίτηση στο πανεπιστήμιο είναι σημαντικότερη για τους άνδρες.

-Το 25% πιστεύει ότι είναι δικαιολογημένο ένας άνδρας να ασκεί σωματική βία στη σύντροφό του.

Μάλιστα, στις χώρες με το υψηλότερο ποσοστό προκαταλήψεων λόγω φύλου, οι γυναίκες ξοδεύουν 6 φορές περισσότερο χρόνο σε απλήρωτη εργασία φροντίδας, ενώ σε 59 χώρες, στις οποίες καταγράφεται ότι το γυναικείο εργατικό δυναμικό είναι πιο εξειδικευμένο και μορφωμένο, το μέσο χάσμα εισοδήματος μεταξύ των φύλων παραμένει 39% υπέρ των ανδρών.

Τα έμφυλα στερεότυπα και η υποτίμηση των δυνατοτήτων και των δικαιωμάτων των γυναικών περιορίζουν τις επιλογές και τις ευκαιρίες τους, από μικρή ηλικία, θέτοντας αυστηρά όρια στην πορεία τους. Οι έμφυλες νόρμες αποτελούν σημαντικό εμπόδιο για την επίτευξη της έμφυλης ισότητας και την ενδυνάμωση των γυναικών και των κοριτσιών.

Με τα σημερινά δεδομένα θα χρειαστεί περίπου 300 χρόνια για να επιτευχθεί η ισότητα των φύλων, παρόλο που καταγράφεται σημαντική αύξηση του ποσοστού των ατόμων που δεν έχουν καμία προκατάληψη σχετικά με το φύλο σε 27 χώρες που αποτελούν το 45% του παγκόσμιου πληθυσμού.

Στην έκθεση του UNDP τονίζεται ότι οι κυβερνήσεις έχουν καθοριστικό ρόλο στην άρση των έμφυλων στερεοτύπων με την υιοθέτηση πολιτικών ισότητας, όπως αυτή της γονικής άδειας που έχει μετασχηματίσει τις αντιλήψεις γύρω από τις ευθύνες για τις εργασίες φροντίδας και τη θέση των γυναικών στην αγορά εργασίας.

Υπάρχει πολύ μεγάλο πρόβλημα, καθώς και τα στερεότυπα καλά κρατούν και η βία κατά των γυναικών με την ελεεινή αντιμετώπισή τους από το ανδρικό στοιχείο υποβαθμίζει την όποια πρόοδο έχει συντελεστεί τις τελευταίες δεκαετίες.

Στην χώρα μας, όπου η εκάστοτε πρόοδος συντελείται μετά από πολύ καιρό συγκριτικά με την υπόλοιπη Ευρώπη, η βία αυτή έχει κάνει την εμφάνισή της ολοένα και πιο συχνά τελευταία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πορεία της κοινωνίας και παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται μεμονωμένα για τον σεβασμό προς το άλλο φύλο.

Το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών εργάζεται σε σχεδόν 170 χώρες και εδάφη, συμβάλλοντας στην εξάλειψη της φτώχειας και στη μείωση των ανισοτήτων και του αποκλεισμού. Βοηθά τις χώρες να αναπτύξουν πολιτικές, ηγετικές δεξιότητες, ικανότητες συνεργασίας, θεσμικές ικανότητες και να οικοδομήσουν ανθεκτικότητα, προκειμένου να διατηρήσουν τα αποτελέσματα της ανάπτυξης.