Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Σημαντικό καθώς φαίνεται, αναδεικνύεται το έργο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF). Κατόπιν ενεργειών της, όπως μας ενημερώνει σχετικά, σύστησε στις αρμόδιες αρχές την  επανάκτηση περίπου 425 εκατ. ευρώ και επιστροφή στον προϋπολογισμό της ΕΕ από απάτες και παρατυπίες και αφετέρου διαφύλαξε  επιπλέον 200 εκατ. ευρώ το έτος 2022.

Επίσης, η OLAF εξουδετέρωσε διάφορα κυκλώματα λαθρεμπορίου, παραποίησης/απομίμησης προϊόντων και τελωνειακής απάτης, πρόσφερε τη βοήθειά της για την επιβολή των μέτρων εμπορικής άμυνας της ΕΕ και συνέχισε να χαράσσει  πολιτικές για την πρόληψη και την καταπολέμηση των μετεξελισσόμενων μορφών απάτης.

Όπως κάθε χρόνο, η OLAF διερεύνησε επίσης, υποθέσεις στις οποίες υπήρχαν υπόνοιες για παραπτώματα από το προσωπικό και τα μέλη των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Συνολικά, η OLAF ολοκλήρωσε πάνω από 250 υποθέσεις πέρυσι.

Οι επιδόσεις της OLAF το 2022

-Ολοκλήρωσε 256 έρευνες, εκδίδοντας 275 συστάσεις προς τις αρμόδιες Εθνικές και Ενωσιακές Αρχές.

-Συνέστησε την ανάκτηση 426,8 εκατ. EUR στον προϋπολογισμό της ΕΕ και απέτρεψε αδικαιολόγητες δαπάνες ύψους 197,9 εκατ. EUR.

-Ξεκίνησε 192 νέες έρευνες, κατόπιν 1017 προκαταρκτικών αναλύσεων που πραγματοποίησαν οι εμπειρογνώμονές της.

-Προώθησε στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία 71 υποθέσεις με πιθανά ποινικά αδικήματα, εκ των οποίων οι 16 έγιναν για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Προστασία των κονδυλίων της ΕΕ

Όπως και τα προηγούμενα έτη, οι έρευνες της OLAF, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, σχετικά με τις δαπάνες κονδυλίων της ΕΕ αφορούσαν ισχυρισμούς περί αθέμιτης σύμπραξης, χειραγώγησης διαδικασιών σύναψης συμβάσεων, σύγκρουσης συμφερόντων και υπερτιμολογήσεων. Η άνοδος των ψηφιακών απατών επιβεβαιώνουν την τάση που παρατηρεί η OLAF τα τελευταία χρόνια.

Το 2022, η OLAF συγκρότησε μια ομάδα εμπειρογνωμόνων που εστιάζει στα ηλεκτρονικά εργαλεία καταπολέμησης της απάτης, για τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) της ΕΕ και άρχισε να διερευνά υποθέσεις πιθανής κατάχρησης χρηματοδοτήσεων του ΜΑΑ.

Αντιμετώπιση απομιμήσεων προϊόντων & λαθρεμπόρων

Η καταπολέμηση της παραποίησης/απομίμησης προϊόντων και του λαθρεμπορίου παραμένει κεντρική συνιστώσα των επιχειρήσεων της OLAF. Το 2022, η OLAF συνδιοργάνωσε ή παρείχε στήριξη σε διάφορες τελωνειακές επιχειρήσεις και άλλες επιχειρησιακές δράσεις. Οι δράσεις αυτές συνέβαλαν στην κατάσχεση εκατομμυρίων παραποιημένων και επικίνδυνων αντικειμένων προτού αυτά διοχετευθούν στην αγορά, όπως: ψευτοφάρμακα, παραποιημένα και δυνητικά επικίνδυνα παιχνίδια, 531 εκατομμύρια λαθραία τσιγάρα και 14,7 εκατομμύρια λίτρα παράνομου οίνου, μπύρας και άλλων οινοπνευματωδών.

Καταπολέμηση παραπτωμάτων

Η OLAF ολοκλήρωσε πέρυσι 38 έρευνες σχετικά με δόλιες ή παράτυπες συμπεριφορές υπαλλήλων και μελών των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Η διερεύνηση των υποθέσεων αυτών διασφαλίζει τη χρηστή διαχείριση των χρημάτων των φορολογουμένων της ΕΕ και την αυστηρή τήρηση των κανόνων δεοντολογίας, συμβάλλοντας έτσι στην προστασία της εικόνας και της φήμης της ΕΕ στο σύνολό της.

Αποστολή της OLAF είναι ο εντοπισμός, η διερεύνηση και η καταπολέμηση της απάτης εις βάρος των κονδυλίων της ΕΕ.

Η OLAF εκπληρώνει την αποστολή της με:

-τη διενέργεια ανεξάρτητων ερευνών σε υποθέσεις απάτης και διαφθοράς εις βάρος των κονδυλίων της ΕΕ, ώστε να διασφαλίζεται ότι όλα τα χρήματα των φορολογουμένων της ΕΕ καταλήγουν σε έργα που μπορούν να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και ανάπτυξη στην Ευρώπη,

-τη συμβολή της στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών στα θεσμικά όργανα της ΕΕ, με τη διερεύνηση σοβαρών παραπτωμάτων που διαπράττονται από υπαλλήλους της ΕΕ και μέλη των θεσμικών οργάνων της,

-τη χάραξη μιας αποτελεσματικής πολιτικής της ΕΕ για την καταπολέμηση της απάτης.

Στο πλαίσιο της αποστολής της να διενεργεί ανεξάρτητες έρευνες, η OLAF μπορεί να διερευνά ζητήματα που σχετίζονται με απάτη, διαφθορά και άλλα αδικήματα σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ σχετικά με:

-όλες τις δαπάνες της ΕΕ: οι βασικές κατηγορίες δαπανών είναι τα διαρθρωτικά ταμεία, τα ταμεία γεωργικής πολιτικής και αγροτικής ανάπτυξης, οι άμεσες δαπάνες και η εξωτερική βοήθεια,

-ορισμένες πηγές εσόδων της ΕΕ, κυρίως τους τελωνειακούς δασμούς,

-υπόνοιες για σοβαρά παραπτώματα που διαπράττονται από υπαλλήλους της ΕΕ και μέλη των θεσμικών οργάνων της ΕΕ.

Μετά την ολοκλήρωση της έρευνας από την OLAF, εναπόκειται στις αρμόδιες Αρχές της ΕΕ και στις Εθνικές Αρχές να εξετάσουν τις συστάσεις της OLAF και να αποφασίσουν σχετικά με τη συνέχεια που θα δώσουν σε αυτές. Κάθε εμπλεκόμενο πρόσωπο τεκμαίρεται ότι είναι αθώο μέχρι αποδείξεως της ενοχής του ενώπιον αρμόδιου Εθνικού ή Ενωσιακού δικαστηρίου. 

Πρόκειται, όπως συμπεραίνουμε από τα στοιχεία, για σημαντικές και κομβικές παρεμβάσεις, που αν μη τι άλλο σώζουν σε πολλές των περιπτώσεων το κύρος της ΕΕ, ρίχνοντας άπλετο φως στην διαφθορά και την απάτη, η καταπολέμηση της οποίας είναι και το ζητούμενο από την πλειοψηφία των ευρωπαίων πολιτών.

Δεν ζούμε δα σε μία εποχή που πρυτανεύει η διαφάνεια, πολύ περισσότερο η μη ανάμιξη των πολιτών με φαινόμενα απάτης και διαφθοράς.

Η OLAF είναι ένα σημαντικό εργαλείο για να αποκαλυφθούν όλες αυτές οι περιπτώσεις κατάχρησης, απάτης και κατασπατάλησης χρήματος στην ΕΕ που ταλανίζουν το Ενωσιακό Δίκαιο.

Αν μη τι άλλο, αποτελεί τρόπον τινά μία εγγύηση ότι τα χρήματα των Ευρωπαίων πολιτών προστατεύονται.

Και όλα αυτά, με δεδομένο ότι τα φαινόμενα απάτης δεν πρόκειται να σταματήσουν, θέτοντας πάντα σε κίνδυνο την συνεργασία εθνικών και ευρωπαϊκών Αρχών.