Κάθε χρονιά την 1η του Οκτώβρη, βγαίνουν οι ανεμότρατες (μηχανότρατες) στη δουλειά, για ψάρεμα μέσα στα έξι μίλια των χωρικών υδάτων της Ελλάδας, αφού αρχίζει η επίσημη αλιευτική τους περίοδος. Εδώ και πολλά χρόνια το ξεκίνημα αυτό γίνεται αθόρυβα. Τα τελευταία χρόνια ψαρεύουν στα διεθνή ύδατα χρόνο-καιρό οι μεγάλες ανεμότρατες, με αποτέλεσμα το καλοκαίρι να μη λείπουν από τα ιχθυοπωλεία τα ανεμοτρατάρικα ψάρια του βυθού. Αλλά έχουν λείψει οι παλιοί Τσεσμελήδες ψαράδες, που γέμιζαν το Λιμάνι της Μυτιλήνης με τα ψαροκάικά τους, αραγμένα από το παλιό Λιμεναρχείο μέχρι το Φανάρι.
Τις δεκαετίες του '50 και του '60, η 30ή Σεπτέμβρη, ήταν μέρα γιορτής για όλη την πόλη, αφού στην Προκυμαία της Μυτιλήνης κατά τις 5 το απόγευμα, γινόταν μεγάλη επίσημη τελετή με αγιασμό, για να βγουν οι ανεμότρατες στη δουλειά. Ήταν η μέρα καταξίωσης των Τσεσμελήδων Προσφύγων και όλων των ψαράδων, που έδιναν μεγάλη πνοή και ζωντάνια στο λιμάνι, με την αδιάκοπη παραγωγική-εμπορική εργασία τους. Πλήθος κόσμου, με πρώτες τις οικογένειες των ψαράδων και τις αρχές του τόπου, έδιναν πανηγυρικό χαρακτήρα στην σημαδιακή μέρα. Όλες οι ανεμότρατες αραγμένες δίπλα-δίπλα, με αναμμένες μηχανές αδημονούσαν..., να βγουν να καλάρουν. Μετά τον αγιασμό του Δεσπότη και τις ευχές για καλή ψαριά, παππάδες έμπαιναν γύρω στις 6 η ώρα σε κάθε ανεμότρατα και ράντιζαν με αγιασμό τους ψαράδες και τα δίχτυα. Πίσω τους οι ναύτες του λιμεναρχείου, έδιναν στους καπεταναίους τα χαρτιά για τον απόπλου. Και τότε σβέλτα-σβέλτα, έλυναν κάβους, βίραραν τις άγκυρες, καργάριζαν τις μηχανές και παράβγαιναν ποιο καΐκι θα περάσει πρώτο από το πόρτο του Λιμανιού...
Ξανοιγόταν στο ένα μίλι και καλάριζαν στις αμαλαγιές (αψάρευτα νερά). Αν έστω και από την πρώτη καλάδα, έπιαναν αρκετά ψάρια, τα' φερναν πίσω στις ψαραποθήκες του Φαναριού, όπου γινόταν ανάρπαστα. Ξεφόρτωναν στα σβέλτα και ολοταχώς ξανά στο πέλαγο, για νέες καλάδες. Εκείνο το βράδυ οι ψαραποθήκες, τα ιχθυοπωλεία της αγοράς και τα μαναβάκια με αραμπαδέλια ή τα τρίτροχα μηχανάκια ή τα αγροτικά αυτοκίνητα, διανυχτέρευαν για να προλάβουν να αγοράσουν τα καλύτερα ψάρια και να πάει ο καθένας να τα πουλήσει στο τεζιάκι του. Αλλά και οι Μυτιληνιοί περίμεναν έξω από τα ιχθυοπωλεία τα μεσάνυχτα ή τα ξημερώματα, να αγοράσουν κουτσομούρες, μπακαλιάρους, βραστά, γαρίδες, γαλέους, θράψαλα, προσφυγάκια, ζακέτες, κουταβάκια, τριγώνες, ...ο καθένας κατά το βαλάντιό του.
Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟΝ ΕΝΤΥΠΟ "Δ"